Năm nay tôi 28 tuổi. Làm văn phòng. Mức lương gọi là vừa đủ: đủ ăn, đủ thuê nhà, đủ đi chơi nhẹ vào cuối tuần và đủ để không bao giờ tiết kiệm được khoản nào ra hồn.
Tôi không nợ ai cả. Không nợ thẻ tín dụng, không vay mua điện thoại, không nợ bạn bè đồng nào. Nhưng cũng không có tài sản gì: không nhà, không xe, không bảo hiểm nhân thọ, không tài khoản tiết kiệm dài hạn, không đầu tư.
Nếu nhìn qua, cuộc sống tôi khá ổn định. Nhưng một lần tôi đọc được một câu hỏi:
“Ổn định có phải là an toàn tài chính không?” Câu trả lời là: Không. Ổn định là không đổi. An toàn tài chính là có chuẩn bị.
Ảnh minh hoạ
Tôi ổn định thật, tháng nào cũng có lương, sáng vẫn cà phê, chiều vẫn ăn cơm văn phòng, tối lướt sàn bỏ hàng vào giỏ nhưng không mua.
Nhưng nếu một ngày mất việc, hay bệnh nặng, hay gia đình cần tiền gấp? Tôi không có bất kỳ “phao cứu sinh” nào. Không có quỹ dự phòng 3-6 tháng, không có bảo hiểm, không có tài sản thanh khoản nào. Lúc đó, cái sự “ổn định” hiện tại sẽ sụp rất nhanh.
Tôi đang sống theo đúng kiểu “mình không gặp chuyện gì là ổn”, nhưng điều đó không đồng nghĩa với an toàn.
Tôi không xài hoang, nhưng tiền vẫn không ở lạiTôi không shopping mỗi ngày, không ăn hàng sang chảnh, không đua trend công nghệ. Nhưng mỗi tháng tiền vẫn “bốc hơi” đều đều mà chẳng đọng lại gì.
Lý do? Tôi không hề có kế hoạch dòng tiền.
Tôi tiêu tiền theo cảm xúc và thói quen. Gặp gì tiện thì mua. Không theo dõi chi tiêu, không phân loại khoản thiết yếu, tùy ý, xa xỉ. Mỗi tháng xong là thở phào: “Tháng này không âm là may rồi”.
Thu nhập thì có, nhưng chỉ là thu nhập chủ độngTiền của tôi đến 100% từ công việc văn phòng. Tức là chỉ cần nghỉ làm, dòng tiền sẽ dừng lại. Tôi không có nguồn thu nào khác: không đầu tư, không làm thêm, không tài sản sinh lời.
Người ta gọi đây là thu nhập chủ động (active income) rất dễ mất và khó bảo toàn. Còn thu nhập thụ động (passive income) kiểu như gửi tiết kiệm, đầu tư, cho thuê, chia cổ tức... thì tôi chưa từng bắt đầu.
Không phải vì tôi không biết. Chỉ là tôi chưa đủ hiểu và chưa dám bắt đầu.
Ảnh minh hoạ
Bạn bè tôi có người đã mua được nhà, có người đầu tư từ năm 25 tuổi, có người mất trắng nhưng dám bắt đầu lại. Còn tôi vẫn ở phòng trọ cũ, làm công việc quen, cuối tuần xem Netflix, lướt Instagram, để rồi tự hỏi:
“Không nợ là tốt, nhưng không có gì để mất, có phải là đang sống hơi quá an toàn không?”
Tôi không buồn, nhưng đôi khi cũng sợ. Sợ mình sống mãi kiểu “cái cây”: xanh xanh, yên bình, đủ nắng là vui, nhưng rồi sẽ không có rễ sâu hay trái ngọt nào cả.
Tôi bắt đầu từ bước nhỏ: phân bổ lại tiền lương tháng nàyTôi không đợi một cú hích để “đổi đời”, nhưng có thể đổi vài thói quen: Tạo quỹ dự phòng trước: ít nhất 10% lương gửi vào tài khoản không đụng đến/ Theo dõi chi tiêu bằng app đơn giản, chia theo 3 nhóm: thiết yếu - vui vẻ - tiết kiệm.
Tôi bắt đầu đọc lại những gì mình hay né tránh: bảo hiểm, quỹ hưu trí, tài sản dài hạn. Tìm 1 cách kiếm thêm thu nhập thụ động nhỏ dù là gửi tiết kiệm kỳ hạn cũng được.
Không ai bắt mình phải thành “chuyên gia tài chính” trong một đêm. Nhưng nếu cái cây muốn lớn, nó cần biết rễ mình đang ăn vào đâu. Nếu bạn cũng đang sống kiểu “không khổ nhưng cũng chẳng khá” như tôi thì… chắc đã đến lúc mình làm gì đó để mai này khỏi tiếc.
Không cần giàu ngay. Nhưng nên hiểu tiền mình đang đi đâu. Không cần đầu tư liều lĩnh. Nhưng nên biết mình đang đứng yên quá lâu rồi.
