"Vừa thiếu, vừa thừa"
Sáng 6/11, các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi). Tại tổ TPHCM, đại biểu Nguyễn Thị Yến góp ý về các công trình được miễn giấy phép xây dựng của người dân. Theo bà, nếu xảy ra việc xây dựng sai thiết kế, sai quy định, phải làm rõ trách nhiệm quản lý của cấp xã.
Bên cạnh đó, bà Yến cũng đề nghị có chế tài mạnh với các đơn vị không đảm bảo chất lượng công trình. Cụ thể, nhà tư vấn thiết kế phải bị xử lý trách nhiệm hoặc bồi thường nếu thiết kế không đảm bảo. Trong khi đó, nhà thầu thi công cũng phải chịu trách nhiệm nếu chất lượng không đảm bảo. Chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm nếu không quản lý để xảy ra vấn đề...
Đại biểu Nguyễn Thị Yến.
Qua thực tế vướng mắc của địa phương, đại biểu Nguyễn Thị Lệ nêu thực tế, giá nguyên vật liệu biến động gây tình trạng đình trệ nhiều dự án. Vì thế, cần quy định rõ cơ chế điều chỉnh hợp đồng khi có biến động bất khả kháng, hạn chế tình trạng kéo dài tranh chấp, đồng thời khuyến khích sử dụng trọng tài trong nước để giải quyết tranh chấp, tránh rủi ro khi phụ thuộc vào trọng tài quốc tế.
Đánh giá dự thảo luật vẫn còn nhiều nội dung “vừa thiếu, vừa thừa”, đại biểu Nguyễn Quang Huân cho rằng, danh sách các hành vi bị nghiêm cấm được viết rất dài nhưng chưa bao quát hết những hành vi vi phạm. Thay vào đó, ông kiến nghị chỉ cần ghi chung một câu cấm đơn giản, ví dụ: cấm không được xây dựng những công trình mà không có trong quy hoạch.
“Dự thảo chỉ đưa ra phần bảo vệ môi trường trong thi công xây dựng, nhưng việc đánh giá môi trường tại giai đoạn thi công là quá muộn. Các phương án môi trường phải được đưa vào ngay từ giai đoạn đầu, khi lập báo cáo đầu tư và phương án khả thi”, ông Huân kiến nghị.
Không để “vừa đá bóng , vừa thổi còi ”
Tại đoàn Hà Nội, đại biểu Nguyễn Anh Trí cho rằng, quy định tại dự thảo có thể hiểu chủ đầu tư có quyền giám sát thi công xây dựng công trình khi có đủ điều kiện năng lực và tự chịu trách nhiệm về việc giám sát của mình.
Ông đề nghị không quy định điều này, vì sẽ dẫn đến tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi”. Theo ông, việc giám sát phải có đơn vị tư vấn giám sát riêng. Đồng thời, cần có chế tài thật nghiêm khắc đối với tư vấn giám sát khi để xảy ra sai sót.
Đại biểu Nguyễn Anh Trí. Ảnh: Như Ý
Viện dẫn một vài dẫn chứng cụ thể, ông Trí khẳng định, đơn vị xây dựng và giám sát không thể là một mà phải tách ra rất rõ ràng. “Tư vấn giám sát là một nghề, độc lập, có trình độ, kiến thức, trách nhiệm", ông nêu rõ.
Đại biểu Thích Bảo Nghiêm cũng phản ánh, những ngày gần đây, dư luận đang rất quan tâm đến vụ việc cầu sông Lô, thuộc địa phận xã Đoan Hùng, tỉnh Phú Thọ - một công trình lớn mới đưa vào sử dụng được hơn 10 năm đã xuất hiện hư hỏng nặng . Từ đó đặt ra câu hỏi về chất lượng thi công, giám sát và nghiệm thu.
Theo đại biểu, từ vụ việc này cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao chuẩn mực pháp lý, trách nhiệm quản lý và giám sát công trình xây dựng do luật hiện hành có thể chưa đủ mạnh về chế tài xử lý, trách nhiệm hình sự đối với các công trình kém chất lượng hoặc chưa rõ về vai trò, trách nhiệm của các bên liên quan.
Do đó, đại biểu mong muốn luật không chỉ là hoàn thiện công cụ quản lý nhà nước mà còn là xây dựng nền tảng đạo đức, văn hóa nghề nghiệp vững mạnh, một nền xây dựng an toàn, bền vững, nhân văn.
