Tại tọa đàm "Gỡ nút thắt, ngăn trục lợi chính sách nhà ở xã hội", ông Hà Quang Hưng - Cục Phó Cục Quản lý Nhà và thị trường Bất động sản - Bộ Xây dựng cho biết, trước tiê, cần làm rõ giá bán nhà ở xã hội như thế nào là hợp lý? Theo quy định của pháp luật hiện nay, giá bán ở xã hội đã cho phép là chủ đầu tư tính toán đầy đủ các cơ cấu hình thành giá bán. Đối với mỗi một dự án khác nhau thì giá bán sẽ khác nhau.
"Ví dụ, chúng ta đã có quỹ đất sạch rồi, chúng ta xây dựng một tòa nhà ở thì về cơ bản là cái giá nhà ở xã hội sẽ chỉ bao gồm giá thành xây dựng khối nhà đó. Thế nhưng nếu đây là một dự án nhà ở xã hội độc lập mà chủ đầu tư phải đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở trong dự án. Khi đó, các hạ tầng này chủ đầu tư phải tính vào giá bán và như thế mặc dù là tiền sử dụng đất của hai loại hình dự án này đều được Nhà nước miễn nhưng chi phí của mỗi loại hình dự án sẽ khác nhau", ông Hưng nói.
Ông Hà Quang Hưng - Cục Phó Cục Quản lý Nhà và thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng) cho rằng, các doanh nghiệp đã đặt ra mức giá so với trước đây tăng lên nhiều. Tuy nhiên, so với nhà ở thương mại hiện nay thì giá này vẫn thấp hơn đáng kể.
Theo ông Hưng, chi phí của loại hình nhà ở xã hội có đầy đủ, đồng bộ hạ tầng kỹ thuật sẽ cao hơn so với việc chỉ xây dựng một khu nhà chung cư. Bên cạnh đó, mặc dù tiền sử dụng đất đối với dự án nhà ở xã hội được Nhà nước miễn nhưng trong trường hợp phải giải phóng mặt bằng, phải làm công tác để đền bù, tái định cư những chi phí đó nếu Nhà nước không hỗ trợ cho doanh nghiệp, doanh nghiệp cũng phải tính vào trong giá thành. Như thế giá sẽ cao hơn so với các trường hợp đã có quỹ đất sạch sẵn.
Ông Hưng khẳng định, nếu địa phương bố trí quỹ đất sạch để bàn giao cho Nhà nước đầu tư, đồng thời đầu tư đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật , hạ tầng xã hội kết nối với diện tích đất để phát triển nhà ở xã hội thì giá bán của nhà chung cư, nhà ở xã hội sẽ giảm hơn so với các trường hợp mà chủ đầu tư phải tự bỏ tiền ra.
"Thực tế cũng sẽ có những trường hợp, việc xác định giá bán nhà ở xã hội chưa đúng với quy định. Ví dụ như trường hợp có thể phân bổ tiền lợi nhuận của phần nhà ở thương mại và nhà ở xã hội chưa phù hợp hay giá lợi nhuận định mức của các dự án nhà ở xã hội cao hơn mức quy định là 10%. Chúng ta hoàn toàn có thể kiểm soát được qua quản lý nhà nước, mà cụ thể sau này như các đơn vị kiểm toán độc lập hay Kiểm toán nhà nước, Sở Xây dựng, Sở Tài chính ", ông Hưng nói.
Ông Hưng cho biết thêm, mới đây Nghị quyết về nhà ở xã hội được thông qua yêu cầu chủ đầu tư chủ động theo các phương pháp tính giá bán nhà ở xã hội đã được quy định trong pháp luật, nhưng chủ đầu tư sẽ phải thuê một đơn vị tư vấn có đủ năng lực để thẩm định giá bán này trước khi chủ đầu tư công bố.
Sau này, khi đã hoàn thành xong dự án thì chủ đầu tư vẫn phải thuê một đơn vị kiểm toán độc lập và Kiểm toán nhà nước sẽ kiểm toán các công trình sử dụng nguồn vốn đầu tư công, gửi kết quả kiểm toán này gửi đến sở xây dựng để sở xây dựng có ý kiến đối với giá bán là đúng hay chưa đúng quy định; đồng thời có các chế tài nếu chủ đầu tư bán cao hơn, bán thấp hơn giá quyết toán thì chủ đầu tư cũng không được thu thêm.
"Tôi cho rằng quy định này sẽ tạo sự linh hoạt cho chủ đầu tư đồng thời giảm áp lực công việc cho các cơ quan quản lý nhà nước ở địa phương nhưng vẫn đảm bảo sự minh bạch, công bằng cho chủ đầu tư, người mua được tiếp cận sản phẩm với giá bán phù hợp", ông Hưng nói.
Ông Hưng cho biết thêm, một nguyên nhân nữa là gần đây các doanh nghiệp đang bắt đầu khởi công và đưa ra giá bán đã tính toán chi phí thực tiễn đang xảy ra ở thị trường, trong đó, có chi phí quá trình thực hiện kéo dài, chi phí quản lý, chi phí vận hành, chi phí lãi vay đều phải cộng vào. Càng để thời gian dài chi phí càng tăng lên.
Ngoài ra, chi phí đầu vào khác như nhân công, vật liệu, vật tư càng tăng mạnh, nhất là vật liệu khan hiếm có thể tăng lên gấp đôi… Tất cả những cái đó doanh nghiệp phải cộng vào và tính cho việc phải triển khai tại thời điểm này.
Lãnh đạo Cục nhà cho rằng, các doanh nghiệp đã đặt ra mức giá so với trước đây tăng lên nhiều. Tuy nhiên, so với nhà ở thương mại hiện nay thì giá này vẫn thấp hơn đáng kể.
