Lừa đảo trên mạng ngày càng tinh vi

Admin
Ông Lê Hữu Q. (ngụ quận 4, TP HCM) cho biết vừa bị các đối tượng xấu gửi qua messenger video ghi lại cảnh giường chiếu của ông và một phụ nữ lạ.

Hình ảnh trong đoạn clip này được cắt ghép rất "mượt", khiến ông vô cùng lo sợ nếu bị lộ lọt ra bên ngoài. "Họ liên tục yêu cầu tôi chuyển 20 triệu đồng để xóa clip gốc, nếu không sẽ tung lên các trang mạng và gửi cho người thân của tôi" - ông Q. kể.

Ông P.Đ.Q, chủ một doanh nghiệp tại TP HCM, cũng phản ánh mới bị lừa gần 1,5 tỉ đồng. Đối tượng lừa đảo giả danh trưởng phòng công ty phân phối các nhãn hàng thời trang cao cấp tại Việt Nam, hướng dẫn ông kiếm tiền trên sàn thương mại điện tử eBay rồi lừa lấy số tiền lớn của ông.

Hãng bảo mật Kaspersky mới đây phát hiện mã độc SparkCat - phần mềm đánh cắp ảnh chụp màn hình đầu tiên có thể vượt qua cơ chế bảo mật của App Store. Mã độc này cũng xuất hiện trên Google Play và lây nhiễm vào 20 ứng dụng trên cả hai nền tảng.

Theo khảo sát của Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, tổng thiệt hại do lừa đảo trực tuyến gây ra trong năm 2024 ước tính lên tới 18.900 tỉ đồng. Viettel Threat Intelligence cũng dự báo các mối đe dọa an toàn thông tin sẽ tiếp tục gia tăng trong năm 2025 khi các nhóm hacker tận dụng AI để tạo ra mã độc khó phát hiện hơn, chiến dịch giả mạo tinh vi hơn, đặc biệt là giả mạo giọng nói, hình ảnh hoặc video. Các cuộc tấn công sử dụng mã độc chạy trực tiếp trên bộ nhớ RAM (ngắn hạn) hoặc công cụ tích hợp sẵn như PowerShell sẽ gia tăng, khiến việc phát hiện và xử lý trở nên khó khăn hơn.

Theo ông Võ Đỗ Thắng, Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena, tội phạm có tổ chức đang ngày càng mở rộng hoạt động sang khu vực Đông Nam Á và chuyển hướng sang Việt Nam. Những nhóm này liên tục thay đổi địa bàn và kịch bản để tránh bị phát hiện, đồng thời tận dụng công nghệ AI, deepfake để tạo video, hình ảnh như thật nhằm tăng tính thuyết phục. "Các ngân hàng, nhà mạng cần đẩy mạnh xác thực danh tính khách hàng. Dùng AI để phát hiện cuộc gọi, email đáng ngờ, cảnh báo người dùng tự động. Bên cạnh đó, người dân không cung cấp thông tin cá nhân, OTP hoặc chuyển tiền khi nhận yêu cầu qua điện thoại, email" - ông Thắng khuyến nghị.

Chuyên gia an toàn thông tin Huỳnh Trọng Thưa lưu ý khi nhận các cuộc gọi, video, tin nhắn từ người thân đối tác yêu cầu chuyển tiền, cần xác thực rõ ràng thông qua câu hỏi bảo mật hoặc liên hệ trực tiếp thông qua số điện thoại. Bên cạnh đó, tránh gửi giọng nói, khuôn mặt, vân tay lên mạng để ngăn tội phạm tạo bản sao AI; không làm theo hướng dẫn của người lạ như truy cập link, quét QR code lạ thì mới hạn chế được tình trạng bị lừa.