Cuộc sống mẹ đơn thân: Không có ai để dựa
Sau ly hôn, tôi và con gái chuyển đến thuê một phòng trọ nhỏ. Lương mỗi tháng 11 triệu, vừa đủ chi phí tối thiểu: tiền nhà, học cho con, ăn uống, điện nước. Ngày nào cũng quay cuồng với các khoản phải trả, tôi từng nghĩ “có dư nổi một triệu mỗi tháng cũng là kỳ tích”.
Thế nhưng khi con ốm hay có việc bất ngờ, tôi lại phải vay bạn bè. Cảm giác đó khiến tôi hiểu rằng nếu không thay đổi cách dùng tiền, tôi sẽ mãi sống trong nỗi lo thiếu thốn.
Thực ra, trước đây tôi cũng từng thử tiết kiệm, nhưng theo cách sai. Tôi cố gắng cắt giảm mọi khoản chi, nhịn cả những điều nhỏ như mua đồ cho con hay đi cà phê với bạn.
Kết quả là chỉ duy trì được hai tháng rồi bỏ cuộc vì quá căng thẳng. Lúc đó tôi mới nhận ra, nếu tiết kiệm mà khiến bản thân khổ sở thì không thể lâu dài được.
Bắt đầu bằng nguyên tắc 70–20–10
Tôi hiểu rằng với mức thu nhập hiện tại, nếu ép tiết kiệm nhiều thì chỉ làm bản thân kiệt sức. Tôi cần một nguyên tắc vừa sức, thực tế và bền. Cuối cùng, tôi chọn tỷ lệ 70–20–10:
- 70% cho chi tiêu thiết yếu,
- 20% cho nhu cầu cá nhân,
- 10% cho tiết kiệm và dự phòng.
Cụ thể, mỗi tháng tôi giữ lại khoảng 1,1 triệu đồng để tiết kiệm, còn lại chia hợp lý cho hai nhóm chi tiêu khác.
Phần chi tiêu thiết yếu khoảng 7,7 triệu đồng, gồm tiền trọ, học phí, ăn uống, điện nước. Tôi gom khoản này vào một tài khoản riêng, chỉ dùng để trả chi phí cố định.
Phần chi cá nhân khoảng 2,2 triệu đồng, tôi dành cho những khoản linh hoạt như mua đồ cho con, cà phê với bạn, hoặc một buổi ăn ngon vào cuối tuần.
Phần tiết kiệm nhỏ – chỉ 1,1 triệu – tôi chuyển ngay khi vừa nhận lương. Tôi coi đây là “tiền bắt buộc phải gửi”, giống như trả hóa đơn, không được trì hoãn.
Sáu tháng đầu: Học lại cách tiêu tiền
Thời gian đầu, tôi khá chật vật. Có lúc giữa tháng nhìn ví trống rỗng mà vẫn phải đợi ngày lương, nhưng rồi tôi dần quen với việc “đặt giới hạn cho bản thân”. Tôi bắt đầu so sánh giá khi mua đồ, nấu cơm mang đi làm và tận dụng đồ trong nhà thay vì mua thêm.
Tôi học cách lên kế hoạch mua sắm mỗi tuần, biết cái gì thực sự cần và cái gì chỉ là ham thích nhất thời. Bất ngờ là, khi biết mình chỉ có một khoản nhất định để tiêu, tôi thấy nhẹ đầu hơn hẳn. Không còn cảm giác tội lỗi vì chi tiêu bốc đồng.
Sau 6 tháng, tôi nhìn lại sổ tiết kiệm và thấy hơn 7 triệu đồng – lần đầu tiên trong nhiều năm, tôi thật sự có tiền để dành.
Sau 1 năm: Có 10 triệu dự phòng, và cảm giác tự tin quay lại
Đến tháng thứ 12, tổng cộng tôi đã tích lũy được hơn 10 triệu đồng, chưa kể tiền lãi nhỏ. Con ốm, xe hỏng hay cần gửi tiền về quê, tôi đều có thể xử lý mà không phải vay mượn. Quan trọng nhất là tôi cảm thấy mình đã thay đổi.
Tôi không còn sợ chuyện tiền bạc vì biết mình đang kiểm soát được dòng tiền của chính mình. Không ai giúp tôi ngoài bản thân tôi, và nguyên tắc 5–3–2 chính là “cái khung” giữ cho cuộc sống không đổ vỡ.
Khi đã có quỹ dự phòng, tôi bắt đầu đặt mục tiêu xa hơn. Tôi gửi tiết kiệm theo kỳ hạn 3 tháng để sinh lãi, và mở thêm một tài khoản nhỏ khác để tích góp cho tương lai con học lên cấp 3.
Dù chỉ là vài trăm nghìn mỗi tháng, nhưng nhìn số tiền tăng dần khiến tôi thấy an tâm hơn cả. Tôi nhận ra rằng, khi có nền tảng tài chính ổn định, mình sẽ bớt sợ hãi, bớt dễ tổn thương – điều mà trước đây, trong vai trò một người mẹ đơn thân, tôi luôn lo nhất.
Bảng chi tiêu thực tế của tôi
| Khoản mục | Tỷ lệ | Số tiền/tháng | Ghi chú |
|---|---|---|---|
| Chi tiêu thiết yếu | 70% | 7.700.000đ | Nhà, ăn, học, điện nước |
| Tích lũy – dự phòng | 10% | 1.100.000đ | Gửi tiết kiệm định kỳ |
| Cá nhân & con nhỏ | 20% | 2.200.000đ | Ăn ngoài, quà, chi nhỏ |
Khi có bảng này, tôi mới thấy điều quan trọng nhất không phải là thu nhập, mà là kỷ luật với chính mình. Nếu không ép bản thân tuân theo một nguyên tắc cụ thể, tôi sẽ lại để mọi thứ “trôi” như trước.
Bài học tôi muốn nhắn gửi
Đừng coi tiết kiệm là phần còn lại, hãy coi đó là khoản “phải trả cho tương lai”. Không cần lương cao mới có thể sống ổn, chỉ cần biết đặt giới hạn chi tiêu. Khi có quỹ dự phòng, tâm lý cũng thay đổi – từ sợ hãi sang yên tâm, từ lo lắng sang chủ động. Tôi cũng hiểu rằng tiết kiệm không phải là sống kham khổ, mà là sống có kế hoạch, để khi gặp biến cố, mình vẫn đứng vững.
Giờ đây, dù thu nhập vẫn chỉ 11 triệu, tôi vẫn thấy mình sống “đủ”: đủ để nuôi con, đủ để lo những lúc khó khăn, và đủ để tự tin bước tiếp mà không phụ thuộc vào ai. Thỉnh thoảng, tôi còn mua một bó hoa nhỏ về cắm trong phòng, coi đó như phần thưởng cho chính mình – người phụ nữ từng vụng về với tiền bạc, giờ đã biết cách làm chủ nó.
