Những cụ cao niên nhất tại khối 2, thị trấn Tiên Điền (huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) không biết cây gạo cổ thụ có từ bao giờ, chỉ biết rằng đã qua 6 thế hệ, ước chừng hơn 200 năm tuổi. Trải qua nhiều cuộc chiến tranh ác liệt, cây gạo đến nay vẫn sừng sững, trở thành nét đẹp đặc trưng trên quê hương Đại thi hào Nguyễn Du.
Những ngày tháng Tư lịch sử, màu đỏ của hoa gạo quyện cùng màu cở khiến khung cảnh nơi đây vô cùng đặc biệt.
Mỗi độ tháng 3 (Âm lịch), hoa gạo lại bung nở, nhuộm đỏ một góc trời. Đối với người dân nơi đây, cây gạo cổ thụ này không chỉ là biểu tượng văn hóa mà còn là hồn cốt, gắn với nhiều kí ức lịch sử qua nhiều thế hệ.
Cây gạo cổ thụ nằm trong khuôn viên vườn của gia đình ông Đặng Tất Thắng. Gia đình ông Thắng vô cùng vinh dự, tự hào khi được chăm sóc, giữ gìn biểu tượng của làng.
Màu hoa đỏ rực rỡ của cây gạo cổ thụ.
Bà Chỉnh (vợ ông Thắng) kể rằng, năm 1968, khi bà về làm dâu, trong một trận ném bom của quân địch, cây gạo đã bị thiêu cháy rụi trong sự tiếc nuối của người dân làng. Những tưởng, cây gạo sẽ không còn. Song, sau trận bom, cây đã hồi sinh diệu kì, đâm chồi nảy lộc, ngày càng xanh tốt.
Mỗi năm, vào mùa hoa nở rộ, hàng nghìn lượt du khách khắp nơi tìm về thị trấn Tiên Điền để chiêm ngưỡng, chụp ảnh. Dân làng xem cây gạo như báu vật, không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh, tinh thần.
"Cây gạo là niềm tự hào, hãnh diện của người dân làng. Chúng tôi cùng nhau ra sức chăm sóc, bảo vệ", bà Chỉnh nói.
Theo quan sát, cây gạo cổ thụ có chiều cao lên khoảng 40-50m, gốc cây đường kính hơn 2,5m. Thân cây xù xì, phủ đầy rêu xanh, mang vẻ đẹp cổ kính.
Gốc và thân cây gạo phủ đầy rong rêu.
Các cụ cao niên trong làng kể lại, vào thời chiến tranh, nhiều xe của bộ đội chở gạo qua đây thường ẩn trú dưới cây. Trải qua nhiều thế hệ, cây gạo trở thành nơi lưu giữ kí ức lịch sử trên quê hương đại thi hào Nguyễn Du.
Cây gạo nhìn từ trên cao.
Những ngày cuối tháng 4 vừa qua, người dân địa phương treo cờ Tổ quốc hướng tới lễ kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng miền Nam, màu cờ đỏ sao vàng hòa cùng màu hoa gạo, mang lại vẻ đẹp ngỡ ngàng cho du khách.
Khung cảnh vô cùng đẹp trong những ngày tháng tư tại thị trấn Tiên Điền.
Trao đổi với PV, ông Trần Văn Thuận, Chủ tịch UBND thị trấn Tiên Điền cho biết: "Cây gạo cổ thụ đã được công nhận là cây di sản Việt Nam. Đối với người dân địa phương, cây gạo mang lại nét đẹp văn hóa đặc trưng, hồn cốt lịch sử. Mỗi mùa hoa, địa phương đón nhiều khách đến tham quan, chiêm ngưỡng khiến người dân vô cùng tự hào".
