"AI của Trung Quốc không thể ở vị thế đi sau mãi mãi. Chúng ta thường nói rằng có một khoảng cách một hoặc hai năm giữa AI (trí tuệ nhân tạo) của Trung Quốc và Hoa Kỳ, nhưng khoảng cách thực sự là sự khác biệt giữa tính độc đáo và sự bắt chước", Liang Wenfeng, người đứng đằng sau công ty AI DeepSeek cho biết trong một cuộc phỏng vấn hiếm hoi với hãng Waves vào tháng 7 năm ngoái.
Các cuộc phỏng vấn của Liang Wenfeng cho thấy niềm tin rằng ngành công nghệ Trung Quốc đã đến ngã ba đường, nơi họ thiếu sự tự tin và không có đủ vốn cần thiết để tham gia vào các đột phá R&D cơ bản.
Liang Wenfeng (áo vest xám) trong một phóng sự của CCTV
Sự khác biệt của mô hình nguồn mở
"Trong ba mươi năm qua, (ngành công nghệ Trung Quốc) chỉ nhấn mạnh vào việc kiếm tiền và bỏ qua sự đổi mới. Sự đổi mới không chỉ được thúc đẩy bởi doanh nghiệp, mà còn cần sự tò mò và mong muốn sáng tạo", Liang Wenfeng cho biết thêm trong cuộc phỏng vấn vào tháng 7 năm ngoái.
DeepSeek đã đưa ra quyết định biến tất cả các mô hình của mình thành mã nguồn mở. Điều này khác biệt hoàn toàn so với đối thủ OpenAI của Mỹ. Trong các mô hình nguồn mở, mã cơ sở được công khai để bất kỳ nhà phát triển nào cũng có thể sử dụng, sửa đổi và phát triển theo ý muốn.
Trong các cuộc phỏng vấn, người đàn ông 39 tuổi nhấn mạnh, mình muốn đưa văn hóa nguồn mở vào ngành công nghệ Trung Quốc - điều mà những người trong ngành công nghệ Mỹ trước đây cho rằng, là lý do khiến Thung lũng Silicon có lợi thế hơn so với các đối tác Trung Quốc.
"Ngay cả khi OpenAI là nguồn đóng, nó cũng không thể ngăn cản những người khác bắt kịp. Nguồn mở giống như một hoạt động văn hóa, chứ không phải là một hoạt động kinh doanh... Một công ty làm điều này sẽ có sức mạnh mềm", Liang Wenfeng khẳng định.
DeepSeek khiến truyền thông toàn cầu dậy sóng
Liang Wenfeng lớn lên ở tỉnh Quảng Đông, nơi phát triển mạnh của Trung Quốc. Liang cho biết khi đó trong nhiều năm, mình được bao quanh bởi những người coi trọng việc khởi nghiệp hơn là học hành. Tuy nhiên, bản thân Liang khẳng định, bản thân có thiên hướng học thuật hơn.
Ông chủ DeepSeek đã đăng ký vào chuyên ngành Kỹ thuật Điện tử và Truyền thông, Đại học Chiết Giang danh giá ở tuổi 17, trước khi theo đuổi và tốt nghiệp bằng thạc sĩ Kỹ thuật Thông tin và Truyền thông vào năm 2010.
Sau đó, Liang đồng sáng lập một quỹ đầu cơ định lượng vào năm 2015, trong đó sử dụng các thuật toán toán học phức tạp để giao dịch thay vì phân tích của con người.
Danh mục đầu tư của quỹ đã lên tới hơn 100 tỷ Nhân dân tệ (13,79 tỷ đô la) vào cuối năm 2021. Tuy nhiên, vào tháng 4 năm 2023, quỹ đã thông báo trên tài khoản WeChat sẽ mở rộng phạm vi hoạt động ra ngoài ngành đầu tư và tập trung nguồn lực để "khám phá bản chất của AGI". DeepSeek được thành lập một tháng sau đó.
OpenAI định nghĩa AGI (Trí tuệ nhân tạo tổng quát) là các hệ thống tự động vượt qua con người trong hầu hết các nhiệm vụ có giá trị kinh tế.
Reuters cho biết, nhân viên của DeepSeek chủ yếu là những người tốt nghiệp và nghiên cứu sinh tiến sĩ từ các trường đại học hàng đầu của Trung Quốc, những người mà Liang Wenfeng tin rằng họ thích làm việc cho DeepSeek vì công ty đang giải quyết những thách thức lớn nhất trong lĩnh vực AI.
"Điều thu hút những nhân tài giỏi nhất rõ ràng là giải quyết những vấn đề khó khăn nhất của thế giới", Liang Wenfeng nhấn mạnh. "Mục tiêu của chúng tôi vẫn là hướng tới AGI".
DeepSeek khiến truyền thông toàn cầu dậy sóng
Tuần trước, DeepSeek đã ra mắt trợ lý AI miễn phí và được truyền thông và người dùng đánh giá là đối thủ xứng tầm với ChatGPT của OoenAI. Điều đáng chú ý là mô hình hình sử sử dụng ít dữ liệu hơn với chi phí chỉ bằng một phần nhỏ so với các mô hình Ai hiện tại.
Sự xuất hiện của DeepSeek đã gây ra đợt bán tháo cổ phiếu công nghệ toàn cầu, trong đó riêng ông lớn sản xuất chip AI, Nvidia đã mất 600 tỷ USD trong 1 ngày, mức giảm khủng khiếp nhất của một doanh nghiệp Mỹ trong lịch sử.
Nvidia đã mất 600 tỷ USD trong 1 ngày, mức giảm khủng khiếp nhất của một doanh nghiệp Mỹ trong lịch sử một phần vì sự xuất hiện của DeepSeek. Nhiều người lo ngại bong bóng AI sắp vỡ.
Năm ngoái, trong một cuộc phỏng vấn, Giám đốc điều hành Baidu, Robin Li cho rằng, Trung Quốc sẽ không bao giờ tái hiện được thành công của OpenAI và các công ty Trung Quốc nên tập trung vào việc áp dụng các mô hình AI hiện có cho mục đích thương mại.
Tuy nhiên, Liang Wenfeng đã chứng minh điều đó chưa hẳn đã đúng. Dưới sự lãnh đạo của Liang, DeepSeek không xây dựng ứng dụng. Thay vào đó, công ty tập trung tài năng và nguồn lực nghiên cứu để tạo ra một mô hình có thể sánh ngang hoặc tốt hơn của OpenAI.
Công ty cũng hy vọng trong tương lai sẽ tiếp tục nghiên cứu và cho ra mắt các các mô hình tiên tiến, có mã nguồn mở, cho phép các công ty khác sử dụng để xây dựng các sản phẩm AI hướng đến người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Ông Yann LeCun, Giám đốc khoa học AI của Meta, đánh giá thành công của DeepSeek đã chứng minh rằng các mô hình AI mã nguồn mở đang vượt qua các sản phẩm độc quyền.
Theo ông LeCun, bài học lớn nhất từ thành công của DeepSeek không nằm ở sức ép cạnh tranh ngày càng tăng từ Trung Quốc, mà ở giá trị của việc duy trì các mô hình AI mã nguồn mở, giúp mọi người có thể tiếp cận và hưởng lợi.
"Không phải AI của Trung Quốc đang "vượt qua Mỹ", mà chính các mô hình mã nguồn mở đang vượt qua các mô hình độc quyền", ông LeCun viết trên mạng xã hội Threads.
Mô hình R1 của DeepSeek cũng là mã nguồn mở, tương tự như Llama của Meta. Trong khi đó, OpenAI - vốn được thành lập như một công ty AI mã nguồn mở với sứ mệnh tạo ra công nghệ phục vụ toàn nhân loại - gần đây đã chuyển hướng sang phát triển mã nguồn đóng. Ông LeCun nhận định DeepSeek đã "được hưởng lợi từ nghiên cứu mở và mã nguồn mở".
