Thông thường hằng năm, trước Tết khoảng 5-6 tuần là thời điểm sôi động nhất ở phân khúc giỏ quà Tết do các công ty, cơ quan, tổ chức… chốt mẫu mã, ký hợp đồng mua quà và lên lịch biếu, tặng. Thế nhưng, năm nay tình hình im ắng hẳn.
Giỏ quà kiểu cũ khó bán
Ngày 20-12, trả lời câu hỏi của phóng viên Báo Người Lao Động về sức mua giỏ quà Tết, đại diện các siêu thị, cửa hàng tạp hóa lớn trên địa bàn TP HCM đều than "ế lắm". Một hệ thống siêu thị lớn nhận định khả năng Tết này không đạt chỉ tiêu doanh số về giỏ quà Tết. Nguyên nhân là do giỏ quà truyền thống chứa rượu, bánh, kẹo, trà, hạt… không còn hấp dẫn người tiêu dùng. Thay vào đó, khách hàng có xu hướng chọn mua trái cây tươi, rau sạch hoặc các sản phẩm bổ dưỡng như hạt dinh dưỡng, thậm chí cả thịt bò để làm quà biếu.
"Cách đây 2-3 tháng, các kết quả nghiên cứu thị trường đã nêu rõ xu hướng người dân mua sắm Tết tiết kiệm và tìm kiếm quà Tết là các sản phẩm tốt cho sức khỏe. Siêu thị đã có định hướng thiết kế các giỏ quà Tết thân thiện với sức khỏe nhưng do điều kiện khách quan nên không triển khai được, đành bỏ qua cơ hội tăng doanh thu từ mặt hàng thời vụ này. Các công ty thực phẩm, đồ uống… cũng tự thiết kế hộp quà Tết và đưa vào siêu thị nhưng hầu như không bán được" - đại diện siêu thị này tiết lộ.
Saigon Co.op chuẩn bị giỏ quà Tết bình dân cho các đơn vị, doanh nghiệp Ảnh: THANH NHÂN
Ông Nguyễn Ngọc Luận, Tổng Giám đốc thương hiệu cà phê Meet More, cho biết tình hình đặt hàng quà Tết năm nay rất chậm. Những giỏ quà trên 1 triệu đồng rất ít khách hỏi. "Cùng kỳ năm ngoái, khách đặt hơn 5.000 suất quà 1,5 triệu đồng/suất nhưng nay chỉ mới 1.000 suất. Công ty đã phải tạm ngừng in bao bì Tết để chờ thêm tín hiệu từ thị trường. Ngay cả những giỏ quà phổ biến trong khoảng giá 700.000 - 900.000 đồng/giỏ cũng tiêu thụ khá chậm" - ông Luận nói.
Theo các nhà kinh doanh, quà tặng Tết năm nay có xu hướng chuyên biệt, cá nhân hóa. Khách hàng công ty, xí nghiệp chủ yếu chọn những sản phẩm thông dụng trong nhà bếp, giá trên dưới 300.000 đồng/phần để làm quà. Nắm bắt đúng xu hướng này, Co.opmart, Co.opXtra đang chuẩn bị số lượng lớn giỏ quà Tết giá "mềm" theo đơn đặt hàng của các cơ quan, đoàn thể, doanh nghiệp. Mức giá dao động 99.000 - 200.000 đồng với các sản phẩm thiết yếu như dầu ăn, nước mắm, đường, hạt nêm. Một điểm nhấn độc đáo là giỏ quà rau củ với giá chỉ từ 31.500 đồng, chứa các loại nông sản như tỏi Hải Dương, hành tím Vĩnh Châu, hành tây New Zealand.
Ngoài ra, Saigon Co.op còn mở rộng dịch vụ giao quà Tết trên trang thương mại điện tử Cooponline, cho phép khách hàng đặt giỏ trái cây, thực phẩm tươi sống và chọn thời gian giao hàng linh hoạt.
Chất lượng và giá cạnh tranh
Lần đầu tiên tham gia thị trường quà Tết, ông Huỳnh Thế Vinh, Giám đốc điều hành Công ty CP Vinh Hiển Farm, cho biết nhu cầu từ các khách hàng thường xuyên đã thúc đẩy công ty thử sức ở lĩnh vực này. Theo ông Vinh, nhiều doanh nghiệp có xu hướng tiết kiệm chi phí khi chọn quà Tết. Thay vì đặt các giỏ quà cầu kỳ, họ tập trung vào những mặt hàng thiết yếu như gạo, nước ngọt, sữa… Sau đó, Công đoàn của các công ty sẽ tự chia thành từng túi quà đơn giản để tặng công nhân. "Họ không chú trọng đến bao bì hay mẫu mã bắt mắt vì không muốn phát sinh chi phí không cần thiết. Điều quan trọng nhất là chất lượng sản phẩm và giá cả cạnh tranh. Dù lợi nhuận không cao nhưng việc thanh toán nhanh, không phải ghi nợ là lợi thế lớn" - ông Vinh chia sẻ.
Ông Võ Thanh Lộc, Giám đốc marketing của hệ thống Farmers Market, chia sẻ nhờ nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực quà Tết, công ty đã chuẩn bị từ sớm để bắt kịp nhu cầu mùa cao điểm. Đến thời điểm hiện tại, kênh bán sỉ của Farmers Market hoạt động sôi nổi, với dự kiến tăng trưởng 20% trong phân khúc quà tặng so với năm trước.
Nhằm thích ứng với bối cảnh kinh tế khó khăn, công ty tự nhập khẩu nhiều loại thực phẩm và hợp tác với các nhà máy trong nước để gia công theo nhãn riêng, bảo đảm chi phí hợp lý. Phân khúc quà tặng phổ biến từ 200.000 - 500.000 đồng/suất được thiết kế để phù hợp với ngân sách đa dạng của khách hàng, đặc biệt là các doanh nghiệp. Đồng thời, công ty còn cung cấp dịch vụ thiết kế bao bì riêng biệt, kèm thông điệp cá nhân hóa theo yêu cầu.
Ông Lộc nhấn mạnh thị trường quà Tết không chỉ đơn thuần là bán sản phẩm mà còn phải đi kèm dịch vụ đóng gói và vận chuyển chuyên nghiệp. Ví dụ, có những đơn hàng lớn như 5.000 suất quà nhưng phải giao đến 80 địa điểm khác nhau trên toàn quốc, chỉ các đơn vị logistics chuyên nghiệp mới có thể đáp ứng tốt với mức giá hợp lý.
Theo đại diện Farmers Market, thị trường giỏ quà Tết vẫn có nhiều cơ sở làm tập trung vào giá và mẫu mã, không quan tâm chất lượng bên trong, thậm chí là hàng không rõ nguồn gốc. "Điều này có thể gây rủi ro cho cả khách hàng cá nhân và doanh nghiệp thiếu kinh nghiệm. Nếu không cẩn thận rất dễ gặp phải hàng kém chất lượng" - ông Lộc lưu ý.
Hàng ngon, lạ được ưa chuộng mùa Tết
Thay vì chọn quà Tết đẹp mắt, người tiêu dùng năm nay chuộng các sản phẩm chất lượng cao và thiết thực. Chị Như Thủy - chủ một cửa hàng thực phẩm cao cấp ở quận 7, TP HCM - cho biết nhiều khách đặt gạo ST25 và trái cây cao cấp làm quà, thậm chí có khách mua tới 2 tấn gạo, chỉ cần chất lượng tốt, không cần bao bì cầu kỳ.
Tương tự, chị Minh Thy, chủ công ty trái cây sấy ở Tiền Giang, nhận thấy nhu cầu gia công hàng Tết tăng mạnh từ các doanh nghiệp. Dù đơn hàng xuất khẩu giảm nhưng lượng tiêu thụ nội địa tăng giúp công ty luôn bận rộn, có lúc không đủ hàng để bán.