Ảnh: Thảo Quyên
Tại buổi họp báo của Bộ Xây dựng ngày 27/12, Bộ đã công bố 10 điểm nhấn tiêu biểu của ngành Xây dựng năm 2024.
Một, tăng trưởng ngành Xây dựng đạt khoảng 7,8% - 8,2%, cao nhất từ năm 2020 đến nay
Năm 2024, tăng trưởng ngành Xây dựng đạt khoảng 7,8% - 8,2%, vượt chỉ tiêu Chính phủ giao tại Nghị quyết số 01/NQ-CP (6,4% - 7,3%). Đây cũng là tốc độ tăng trưởng cao nhất ngành Xây dựng đạt được từ năm 2020 đến nay, là động lực dẫn dắt cho tăng trưởng GDP chung của nền kinh tế; Tỷ lệ đô thị hóa đạt 44,3%, vượt chỉ tiêu Quốc hội giao là 43,7%. So với chỉ tiêu Chính phủ giao tại Nghị quyết số 01/NQ-CP, ngành Xây dựng đồng thời đạt 02 chỉ tiêu khác, gồm: Tỷ lệ thu gom xử lý nước thải 18%; Diện tích nhà ở bình quân cả nước 26,5 m2 sàn/người.
Ngành Xây dựng cũng đạt một số kết quả tích cực khác như: Tỷ lệ lập quy hoạch chung đô thị đạt 100%; Hầu hết sản lượng sản xuất và tiêu thụ các vật liệu xây dựng như xi măng, gạch ốp lát, sứ vệ sinh đều tăng so với năm 2023.
Hai, Quốc hội thông qua Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn - Công tác hoàn thiện thể chế tiếp tục là điểm sáng
Năm 2024, công tác hoàn thiện thể chế tiếp tục được quan tâm đặc biệt, và là điểm sáng, thể hiện sự quyết tâm, đúng đắn trong chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo Bộ Xây dựng.
Nổi bật, ngày 26/11/2024, Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn (Luật số 47/2024/QH14) với tỷ lệ tán thành cao.
Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn có hiệu lực từ ngày 01/07/2025, với những điểm mới cơ bản như: quy định rõ hệ thống quy hoạch đô thị và nông thôn theo các loại và cấp độ quy hoạch; xác định, làm rõ mối quan hệ với các quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh và các quy hoạch kỹ thuật chuyên ngành, bảo đảm thống nhất, đồng bộ về quy hoạch; tăng cường phân cấp, phân quyền trong lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh quy hoạch đô thị và nông thôn; đơn giản hóa trình tự, thủ tục trong lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch, đáp ứng yêu cầu cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh; bổ sung quy định rõ hơn về nguồn kinh phí cho công tác quy hoạch, bảo đảm nguồn lực thực hiện quy hoạch; bổ sung các quy định cụ thể để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện quy hoạch đô thị và nông thôn...
Ba, phát triển nhà ở xã hội được đặc biệt quan tâm
Chính sách nhà ở xã hội (NOXH) trong năm qua qua được Đảng, Quốc hội và Chính phủ đặc biệt quan tâm chỉ đạo, xác định nhiệm vụ đầu tư phát triển NOXH cho công nhân, người có thu nhập thấp là một trong các tiêu chí, chính sách quan trọng, nhân văn nhằm bảo đảm an sinh xã hội, động lực phát triển ổn định kinh tế - xã hội của đất nước.
Hiện, Bộ đã soạn thảo để trình Chính phủ dự thảo Nghị quyết về nguồn vốn ưu đãi cho phát triển NOXH. Theo đó, Bộ Xây dựng đề xuất triển khai gói ưu đãi 100.000 tỷ đồng cho vay NOXH từ nguồn vốn trái phiếu, áp dụng trong 5 năm. Đây là lần đầu tiên Bộ Xây dựng đề xuất áp dụng gói ưu đãi cho vay NOXH bằng phát hành trái phiếu.
Những nỗ lực trên sẽ là tiền đề để công tác phát triển NOXH trong cả nước sẽ tăng tốc bứt phá trong thời gian tới.
Từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 644 dự án NOXH đã được triển khai với quy mô 580.109 căn. Trong đó, hoàn thành 96 dự án với quy mô 57.652 căn; khởi công xây dựng 133 dự án với quy mô 110.217 căn; chấp thuận chủ trương đầu tư 415 dự án với quy mô 412.240 căn. Cả nước đã quy hoạch hơn 1.500 khu đất với 9.700 ha để đầu tư phát triển nhà ở xã hội, trong đó nhiều địa phương dành quỹ đất lớn như TP.HCM, Hà Nội, Hải Phòng, Đồng Nai, Long An…
Bốn, thị trường bất động sản vượt qua giai đoạn khó khăn nhất để lấy đà phục hồi phát triển
Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng cùng các Bộ, ngành, địa phương đã có nhiều chỉ đạo quyết liệt, thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản.
Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ về tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai dự án bất động sản đã làm việc lần lượt với các địa phương và các doanh nghiệp bất động sản để nghe báo cáo, nắm thông tin, tình hình và rà soát đến từng dự án bất động sản cụ thể để trao đổi, hướng dẫn, giải đáp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong triển khai thực hiện dự án bất động sản.
Cùng với hoàn thiện hệ thống thể chế pháp luật, những giải pháp quyết liệt từ Trung ương đến địa phương, sự nỗ lực cố gắng của các doanh nghiệp, nhà đầu tư, thị trường bất động sản đã có những chuyển biến tích cực, vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Năm, tích cực tháo gỡ khó khăn vướng mắc cho các dự án, công trình trọng điểm, quan trọng quốc gia
Bộ Xây dựng tham gia Đoàn công tác của Tổ công tác liên ngành kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh thực hiện giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 các dự án quan trọng quốc gia, dự án đường cao tốc, dự án trọng điểm có tác động liên vùng tại các địa phương…
Trong công tác kiểm soát chất lượng công trình xây dựng, thực hiện nhiệm vụ Hội đồng kiểm tra Nhà nước các công trình xây dựng đã kiểm tra 120 đợt theo kế hoạch, trong đó có 07 công trình, gói thầu được chấp thuận kết quả nghiệm thu hoàn thành đưa vào sử dụng…Các công trình do Thủ tướng Chính phủ giao đã được Hội đồng kiểm soát chặt chẽ, chỉ đạo kịp thời để chủ đầu tư và các nhà thầu thực hiện tuân thủ yêu cầu thiết kế, chỉ dẫn kỹ thuật và các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật áp dụng cho dự án.
Sáu, đẩy mạnh phân cấp phân quyền trong quản lý nhà nước
Bộ Xây dựng tích cực tham mưu cơ quan có thẩm quyền ban hành các luật, văn bản dưới luật nhằm tăng cường phân cấp và đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong các lĩnh vực quy hoạch, phát triển đô thị, nhà ở và đầu tư xây dựng.
Đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng, việc đẩy mạnh phân cấp cho địa phương thẩm định dự án, thiết kế, cấp giấy phép xây dựng, kiểm tra công tác nghiệm thu, cấp giấy phép xây dựng cho nhà thầu nước ngoài… đã được thực hiện theo lộ trình ngay từ đầu nhiệm kỳ.
Đặc biệt trong năm 2024, Bộ Xây dựng đã rà soát, tham mưu cho Chính phủ ban hành Nghị định thay thế Nghị định số 15/2021/NĐ-CP và một số Nghị định có liên quan về quản lý dự án đầu tư xây dựng để thực hiện phân cấp mạnh mẽ các thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền của Bộ về cho địa phương thực hiện.
Với việc phân cấp triệt để như trên, dự kiến sau khi Nghị định có hiệu lực, số thủ tục hành chính từ cơ quan trung ương được phân cấp thêm cho địa phương thực hiện là khoảng 95% về thẩm định, kiểm tra công tác nghiệm thu và 100% về cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng; giảm khoảng 10% số hồ sơ dự án, công trình yêu cầu thực hiện thủ tục thẩm định tại cơ quan nhà nước.
Bảy, tiếp tục tập trung triển khai Nghị quyết số 06-NQ/TW
Trong năm 2024, Bộ Xây dựng tiếp tục tập trung triển khai Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị về quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Cùng với kịp thời thế chế hóa Nghị quyết 06-NQ/TW bằng hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ, Bộ đẩy nhanh tiến độ thẩm định nhiệm vụ và đồ án quy hoạch, tổ chức thẩm định phân loại, công nhận đô thị. Tính đến hết tháng 11/2024, toàn quốc có 900 đô thị, trong đó có 02 đô thị loại đặc biệt, 21 đô thị loại I, 39 đô thị loại II, 44 đô thị loại III, 97 đô thị loại IV.
Thực hiện các Nghị quyết Bộ Chính trị, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã, trong năm 2024, Bộ Xây dụng đã thành lập Tổ công tác chủ động làm việc với 30 tỉnh, Thành phố trực thuộc Trung ương để đôn đốc triển khai các quy hoạch chung đô thị, chương trình phát triển đô thị; đã có 22 đơn vị hành chính là thành phố, thị xã thực hiện sắp xếp; 59 thị trấn trên phạm vi 05 tỉnh, thành phố được đề nghị sắp xếp, đáp ứng mục tiêu và kế hoạch đề ra.
Tám, đẩy mạnh nghiên cứu, sản xuất, cung ứng sử dụng vật liệu xanh, vật liệu mới, vật liệu thay thế trong xây dựng công trình
Trên cơ sở tham mưu của Bộ Xây dựng, Chính phủ đã ban hành cơ bản đầy đủ cơ chế chính sách về thúc đẩy phát triển vật liệu xanh.
Chín, tăng cường cải cách thủ tục hành chính, chuyển đổi số và xây dựng Chính phủ điện tử
Bộ đã ban hành Quyết định 926/QĐ-BXD ngày 11/10/2024, phê duyệt Đề án Chuyển đổi số ngành Xây dựng giai đoạn 2024 - 2025, định hướng đến năm 2030. Đề án hướng tới mục tiêu từng bước hiện đại hóa hành chính, minh bạch hóa quá trình giải quyết thủ tục hành chính, nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ công trực tuyến ngành Xây dựng.
Trong công tác cải cách hành chính, Bộ Xây dựng đã thực thi được 8/9 thủ tục hành chính (TTHC) đạt 88%. Bộ đang cung cấp 35 dịch vụ công trực tuyến trên tổng số 119 TTHC thuộc phạm vi quản lý ngành Xây dựng. Bộ thực hiện kết nối toàn diện hệ thống thông tin giải quyết TTHC của Bộ với hệ thống giám sát, đô lường mức độ cung cấp và sử dụng DVC trực tuyến một cách tự động, đánh giá được kết quả giải quyết TTHC theo thời gian thực (hệ thống EMC).
Bộ cũng triển khai thí điểm ứng dụng GIS trong công khai thông tin quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị trên cổng thông tin quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị Việt Nam.
Mười, Triển khai quyết liệt tổng kết Nghị quyết 18 -NQ/TW và Đề án sắp xếp tinh gọn bộ máy
Thực hiện chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương và Ban Chỉ đạo Chính phủ tổng kết Nghị quyết 18- NQ/TW , Bộ Xây dựng đã khẩn trương, tích cực làm việc với Bộ Giao thông vận tải để hoàn thiện báo cáo Tổng kết Nghị quyết 18 và dự thảo Đề án Hợp nhất Bộ Xây dựng và Bộ Giao thông vận tải báo cáo lên Thủ tướng Chính phủ đúng thời hạn.
Trong quá trình triển khai xây dựng Đề án, Bộ Xây dựng nghiêm túc quán triệt tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Chính phủ và của Ban cán sự Đảng Bộ Xây dựng; nắm bắt tâm tư nguyện vọng của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, tạo được sự đồng thuận, nhất trí, cùng vì sự nghiệp và nhiệm vụ chính trị chung; tin tưởng vào sự hợp nhất là sức mạnh và hiệu lực, hiệu quả. Phấn chấn và vững bước, trên bất kỳ cương vị nào cũng hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.