Danh ca Phương Dung tên đầy đủ là Nguyễn Phan Phương Dung, sinh năm 1946 tại Gò Công, Tiền Giang. Bà đi theo đoàn hát từ năm 13 tuổi rồi lên Sài Gòn tham gia cuộc thi tuyển chọn ca sĩ của Đài phát thanh Sài Gòn. Tuy không đoạt giải cao nhưng sau đó, bà được giới thiệu đi hát ở một số tụ điểm ca nhạc.
Ngoài sở trường là dòng nhạc bolero, danh ca Phương Dung còn có thể hát được nhạc tiền chiến, dân ca, tân cổ giao duyên. Lần đầu tiên, bà được mời thu âm là cuối năm 1961 khi còn là một nữ sinh 15 tuổi.
Bài hát Đường về khuya và Nỗi buồn gác trọ phát hành năm 1962 đã đưa tên tuổi Phương Dung đến gần với công chúng. Từ đó, nhiều nhạc sĩ chọn bà để giới thiệu ca khúc mới của mình. Nhiều hãng đĩa đã tìm đến bà mời thu âm.
Đài phát thanh cũng chọn giọng ca Phương Dung phát trên sóng. Nhờ vậy mà tiếng hát của bà nhanh chóng nổi tiếng khắp Sài Gòn và được giới văn nghệ đón nhận nồng nhiệt.
Danh ca Phương Dung thời trẻ.
Bài hát Những đồi hoa sim mà Phương Dung thu âm cho hãng đĩa Sóng Nhạc được tung ra thị trường năm 1964 với doanh số bán kỷ lục đã đưa tên tuổi của bà thành một trong những nữ ca sĩ ăn khách nhất lúc bấy giờ.
Và với ca khúc Tạ từ trong đêm, Phương Dung được trao huy chương Vàng dành cho nữ ca sĩ xuất sắc và ăn khách nhất năm 1965.
Thời đỉnh cao sự nghiệp, cát-xê của danh ca Phương Dung thuộc hàng siêu khủng, chỉ riêng tiền độc quyền 1 năm đã lên tới 333 cây vàng, chưa kể lương hát từng bài. Bà kể trong chương trình "Đời nghệ sĩ":
"Khoảng năm 1963, tôi được mời ký hợp đồng độc quyền với giá 1 triệu đồng/năm, thời đó vàng chỉ có giá 3.000 đồng/lượng. Số tiền tôi nhận được tương đương 333 lượng vàng. Ngoài tiền hợp đồng độc quyền, tôi được trả 10.000 đồng/bài hát”.
Trong chương trình “Chân dung cuộc tình”, nữ danh ca cũng kể cát-xê từ đi hát phòng trà, thu âm, chạy show mỗi tháng của bà lên đến 200 cây vàng. Tuy nhiên, bà không giữ tiền mà giao hết cho mẹ. Một mình bà đi làm nuôi cả gia đình, phụ giúp cả dòng họ.
Một mình bà đi hát nuôi cả gia đình, phụ giúp dòng họ.
Năm 1967, đang ở đỉnh cao sự nghiệp, Phương Dung quyết định dừng sự nghiệp để theo đuổi tình yêu khi trúng tiếng sét ái tình với một thương gia người Huế. Sau khi lấy chồng, bà hạn chế xuất hiện trên sân khấu mà dành phần lớn thời gian chăm lo cho gia đình, rảnh rỗi thì đi thu âm.
Dù vậy, khán giả vẫn yêu mến giọng ca của Phương Dung. Bà phát hành đến 300 đĩa, thu nhập cao so với ca sĩ cùng thời. "Tôi không thể đi hát hàng đêm vì nhiều lý do. Quan trọng nhất là chồng tôi không muốn mang tiếng với mẹ vợ là bắt vợ mình đi hát kiếm tiền. Cuối tuần rảnh rỗi nên tôi đi thu âm", bà nói trên tờ Tiền Phong.
10 năm sau, bà cùng chồng và 8 người con sang nước ngoài định cư. Sự nghiệp âm nhạc của danh ca Phương Dung vì vậy bị gián đoạn một thời gian dài. Khi con cái lớn, bà thỉnh thoảng trở lại các hoạt động nghệ thuật ở hải ngoại cũng như trong nước.
Năm 2017, chồng bà đột ngột qua đời ở tuổi 88 vì bệnh tim. Vợ chồng bà có 55 năm hạnh phúc. Ông đi, để lại trong bà những ngày tháng nhớ nhung không nguôi.
Bà kể trên Lao Động, dù chồng đã ra đi nhiều năm nhưng bà vẫn giữ nhiều thói quen như lúc chồng còn sống. Vào dịp sinh nhật chồng quá cố, bà và các con vẫn tụ họp, ăn bánh kem để nhớ về ông. Thỉnh thoảng bà vào bếp làm vài món mà ông thích như canh chua, cá kho, mắm chưng để có cảm giác rằng ông vẫn bên mình.
Đến thời điểm hiện tại, dù ở tuổi U80 nhưng danh ca Phương Dung vẫn rất đắt show nhưng vài năm qua, bà bị tiểu đường nên bà hạn chế đi hát. Bà duy trì lối sống lành mạnh thay vì dùng thuốc và giữ tinh thần tích cực.
Danh ca và chồng lúc sinh thời.
Hiện tại bà vẫn đắt show nhưng hạn chế đi hát vì giữ sức khỏe.
“Nghỉ hưu, tôi sẽ dành trọn thời gian cho gia đình. Tôi gốc miền Tây nên muốn về quê hương trồng cây nuôi cá,… quây quần cùng bà con hàng xóm. Tôi vẫn tiếp tục hành trình thiện nguyện đã làm bao nhiêu năm qua. Tôi không kêu gọi, chỉ tự bỏ tiền túi rồi mua gạo, nhu yếu phẩm phát cho những người thực sự cần”, nữ nghệ sĩ nói trên Vietnamnet.
Nữ danh ca nhận mình may mắn khi có 8 người con đều hiếu thuận và chăm lo hết mực cho mẹ. Ngoài 1 cô theo nghiệp ca sĩ, còn lại có người làm quản lý doanh nghiệp, có người làm bác sĩ, kỹ sư, kiến trúc sư... và đều có sự nghiệp vững vàng. “Mỗi ngày các con thay phiên nhau gọi hỏi thăm sức khỏe, trò chuyện với tôi”, bà tâm sự.
Thỉnh thoảng bà vẫn về Mỹ để sống cùng các con. Cuộc sống ở nước ngoài tiện nghi và đông vui hơn nhưng bà lại muốn được tận hưởng tuổi già trên quê hương. Các con hiểu nguyện vọng của mẹ nên không ép buộc bà. Sắp xếp được thời gian rảnh, họ bay về nước để thăm và đưa bà đi du lịch.