Bạn gửi một câu hỏi cho chatbot, AI trả lời bạn trong chớp mắt. Nhưng ít ai biết rằng, ngay cả lời cảm ơn đó cũng phải "trả giá" bằng… điện năng. Một kỹ sư công nghệ vừa ra mắt công cụ đặc biệt để cho thấy: dùng AI không miễn phí, ít nhất là với môi trường.
Dùng AI không miễn phí, ít nhất là với môi trường.
Julien Delavande, kỹ sư của nền tảng AI nổi tiếng Hugging Face, vừa phát triển một công cụ có khả năng ước tính lượng điện tiêu thụ của mỗi tin nhắn bạn gửi đến chatbot. Ý tưởng đến từ chính sự tò mò liệu mỗi lần tương tác với AI, chúng ta đã tốn bao nhiêu điện?
Từng câu hỏi, từng lời cảm ơn cũng “ăn” điện
Công cụ mới cho phép người dùng đo lường lượng điện tiêu thụ trong thời gian thực của các mô hình AI như Llama 3.3 70B của Meta hay Gemma 3 của Google, thông qua giao diện mã nguồn mở Chat UI.
Chẳng hạn, theo thống kê từ công cụ này, chỉ cần nhờ Llama 3.3 70B viết một email thông thường, bạn đã tiêu tốn khoảng 0,1841 Watt-giờ. Con số tưởng như nhỏ bé đó tương đương với việc bật lò vi sóng trong 0,12 giây hoặc sử dụng máy nướng bánh trong 0,02 giây.
Nghe có vẻ không đáng kể? Nhưng nếu nhân lên hàng triệu, thậm chí hàng tỷ lượt truy vấn mỗi ngày, lượng điện tiêu thụ thực sự là một vấn đề không thể xem nhẹ.
Delavande Julien cảnh báo rằng ngay cả những thay đổi nhỏ như lựa chọn mô hình cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về mặt môi trường.
AI càng thông minh, môi trường càng "than phiền"?
Các mô hình AI vận hành bằng GPU và các chip xử lý chuyên dụng, vốn cần lượng điện cực lớn để xử lý các tác vụ tính toán nặng. Khi AI ngày càng được dùng nhiều trong cuộc sống, từ viết nội dung, làm thơ, lập trình, đến đặt lịch hay tư vấn, nguy cơ bùng nổ tiêu thụ điện là hoàn toàn có thật.
Delavande cảnh báo rằng ngay cả những thay đổi nhỏ như lựa chọn mô hình hay rút ngắn độ dài câu trả lời cũng có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể về mặt môi trường.
Không chỉ dừng lại ở việc thống kê số Watt-giờ, công cụ còn đưa ra so sánh dễ hiểu: tiêu tốn điện tương đương với thiết bị gia dụng nào. Tính minh bạch này giúp người dùng hiểu rõ hơn về "dấu chân năng lượng" của AI.
Delavande chia sẻ cùng nhóm phát triển : “Chúng tôi muốn thúc đẩy sự minh bạch trong cộng đồng mã nguồn mở. Một ngày nào đó, lượng điện tiêu thụ của AI có thể sẽ được công khai giống như nhãn dinh dưỡng trên thực phẩm.”
Hỏi AI cũng phải cân nhắc
Trong bối cảnh AI trở thành công cụ phổ biến trong đời sống hàng ngày, từ giáo dục đến kinh doanh, thì những tác động "ẩn" đến môi trường lại ít được chú ý. Việc chọn mô hình nhẹ, rút ngắn truy vấn, hoặc thậm chí là không dùng AI khi không cần thiết sẽ là những hành động thiết thực để giảm thiểu chi phí cả về điện năng lẫn môi trường.
Hóa ra, mỗi lần trò chuyện với AI không chỉ là tương tác ảo, mà còn là một “cái giá” thật – tính bằng tiền điện và khí thải carbon. Và công cụ của Delavande chính là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng đáng suy ngẫm cho thời đại AI.