Dịp Quốc Khánh 2/9 năm nay, cái tên Đặng Thái Huyền không chỉ là tâm điểm chú ý của giới điện ảnh mà còn chạm đến trái tim hàng triệu khán giả Việt Nam với bộ phim Mưa Đỏ. Là một nữ đạo diễn hiếm hoi trong dòng phim chiến tranh, mang quân hàm Thượng tá và giữ vai trò Phó Giám đốc phụ trách nghệ thuật của Hãng Điện ảnh Quân đội Nhân dân, Đặng Thái Huyền đã khẳng định vị thế của mình như một “nữ tướng” trên mặt trận văn hóa, mang đến những tác phẩm vừa dữ dội, vừa nhân văn, khiến người xem không thể kìm được nước mắt.
Nữ thủ khoa ngành đạo diễn
Sinh ngày 3/9/1980 tại Hà Nội, Đặng Thái Huyền từng mơ ước trở thành luật sư. Tuy nhiên, một bước ngoặt định mệnh đã xảy ra khi bà tình cờ đọc được thông báo tuyển sinh của Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội trong lúc đang học năm nhất khoa Du lịch tại Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Với suy nghĩ thực tế về cơ hội việc làm, bà quyết định “rẽ ngang” và chọn ngành đạo diễn một cách ngẫu nhiên. Không ai ngờ rằng, cô sinh viên “chọn đại” ấy lại tốt nghiệp thủ khoa khóa 19 năm 2003, đặt nền móng cho hành trình sự nghiệp đầy ấn tượng.
Sau khi tốt nghiệp, Đặng Thái Huyền tiếp tục hoàn thiện học vấn với tấm bằng Thạc sĩ chuyên ngành Nghệ thuật Điện ảnh và Truyền hình. Năm 2004, bà bắt đầu làm việc tại Hãng Điện ảnh Quân đội Nhân dân, khởi đầu bằng vai trò thư ký đạo diễn cho phim Tiếng Cồng Định Mệnh. Chỉ sáu tháng sau, bà đã được giao trọng trách đạo diễn bộ phim đầu tay Đêm Vùng Biên, đánh dấu bước khởi đầu đầy triển vọng.
Năm 2009, Đặng Thai Huyền thực sự ghi dấu ấn với Mười Ba Bến Nước, bộ phim video chuyển thể từ truyện ngắn của Sương Nguyệt Minh. Tác phẩm này đã “càn quét” Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 16, trong đó bộ phim giành giải Cánh diều Vàng còn bà giành được Đạo diễn xuất sắc. Nhà quay phim Trịnh Quang Tùng là bạn học và được xem là cặp bài trùng với Đặng Thái Huyền giành giải Quay phim xuất sắc.
Trước Mưa Đỏ, Đặng Thái Huyền còn ghi dấu ấn với nhiều tác phẩm khác như Người Trở Về (2015), bộ phim nhựa 35mm cuối cùng của điện ảnh Việt Nam, và Lời Nguyền Gia Tộc (2017), tác phẩm kinh dị đầu tiên do một nữ đạo diễn Việt Nam thực hiện. Sự đa dạng trong các thể loại từ chiến tranh, hậu chiến đến kinh dị cho thấy bà không ngại phá vỡ giới hạn, luôn tìm kiếm những thử thách mới.
Dấn thân vào "lằn ranh sinh tử" với Mưa Đỏ
Năm 2025, Đặng Thái Huyền tiếp tục khẳng định tài năng với Mưa Đỏ, bộ phim tái hiện 81 ngày đêm khốc liệt tại Thành cổ Quảng Trị năm 1972, dựa trên tiểu thuyết của nhà văn Chu Lai. Đây là dự án lớn nhất của Hãng Điện ảnh Quân đội Nhân dân trong 10 năm qua, với quy mô phim trường gần 50ha và hàng ngàn người tham gia. Mưa Đỏ không chỉ là một bộ phim chiến tranh hoành tráng mà còn là một “nén tâm nhang” tri ân thế hệ đã hy sinh cho đất nước, như chính lời bà chia sẻ: “Đây không chỉ là một bộ phim chiến tranh, mà là một lát cắt chân thực và cảm xúc.”
Quá trình thực hiện Mưa Đỏ là một hành trình đầy thử thách cả về thể lực lẫn tinh thần. Với 90% cảnh quay được thực hiện tại thực địa ở Quảng Trị, nơi từng diễn ra cuộc chiến lịch sử, bà và ê-kíp đã phải đối mặt với thời tiết khắc nghiệt, địa hình khó khăn và áp lực từ các đại cảnh cháy nổ nguy hiểm. Là một nữ đạo diễn, bà còn phải vượt qua những nghi ngại về khả năng của mình khi đảm nhận một dự án “sắt thép” như vậy.
Tuy nhiên, Đặng Thái Huyền đã chứng minh bản lĩnh của mình bằng sự tận hiến và kỷ luật của một người lính. Bà không ngồi sau màn hình giám sát mà luôn có mặt tại hiện trường, sát cánh cùng diễn viên và ê-kíp, dù là giữa mưa gió hay gần những quả nổ. “Tôi muốn anh em biết rằng anh em ở đâu thì tôi ở đó,” bà tâm sự.
Cảm xúc của bà khi hoàn thành Mưa Đỏ vào lúc 6h30 sáng ngày 22 Tết Ất Tỵ, sau 81 ngày quay liên tục, là sự vỡ òa xen lẫn tự hào. “Cảm giác như vừa hoàn thành một sứ mệnh,” bà chia sẻ. Bộ phim đã đạt doanh thu 200 tỷ đồng chỉ sau hơn 7 ngày công chiếu, trở thành một trong những phim Việt ăn khách nhất năm 2025, chỉ đứng sau Bộ Tứ Báo Thủ của Trấn Thành.
Dấu ấn của nữ đạo diễn
Không giống nhiều đạo diễn nam thường tập trung vào các đại cảnh hoành tráng, Đặng Thái Huyền mang đến Mưa Đỏ một góc nhìn đặc biệt, đậm chất nữ tính. Bà chú trọng vào những chi tiết nhỏ, những khoảnh khắc lặng lẽ nhưng đầy cảm xúc về sự mất mát và hy sinh. “Tôi hay lặn lội vào những điều rất nhỏ. Một cảnh đặc tả hay một khung hình cận cảnh cũng quan trọng chẳng kém,” bà từng chia sẻ với Tuổi Trẻ Online. Chính sự tỉ mỉ này đã tạo nên những thước phim chạm đến trái tim khán giả, khiến cả những cựu chiến binh Thành cổ Quảng Trị không cầm được nước mắt khi xem phim.
Đạo diễn Đặng Thái Huyền và dàn diễn viên Mưa Đỏ
Diễn viên Hứa Vĩ Văn, người tham gia Mưa Đỏ, nhận xét: “Huyền có khả năng nhìn ra thế mạnh của từng diễn viên để khai thác tối đa sở trường và năng lực của họ. Mỗi nhân vật đều có đất diễn riêng, nhưng khi kết hợp lại, tất cả tạo nên một tổng thể chặt chẽ và hài hòa.”
Mang quân hàm Thượng tá, Đặng Thái Huyền không chỉ là một đạo diễn mà còn là một người lính thực thụ trên mặt trận văn hóa. Kỷ luật và sự tỉnh táo được rèn luyện trong môi trường quân đội đã giúp bà điều hành ê-kíp hiệu quả, ngay cả trong những tình huống căng thẳng nhất. “Trên trường quay, mọi áp lực đổ dồn về đạo diễn, không phân biệt nam hay nữ. Tôi không được phép gục ngã hay để ai thấy mình chao đảo,” bà nói.
Tuy nhiên, đằng sau “chất thép” của người lính là một tâm hồn nghệ sĩ nhạy cảm. Bà không ngần ngại thừa nhận những khoảnh khắc yếu lòng khi đọc kịch bản hay chứng kiến diễn viên chịu đựng gian khổ. Nhưng thay vì để cảm xúc chi phối, bà luôn giữ sự bình tĩnh để hoàn thành nhiệm vụ. “Tôi không cho phép mình thể hiện sự yếu đuối. Bao nhiêu người đang nhìn vào mình, tôi phải là chỗ dựa cho họ,” bà chia sẻ.
Với Mưa Đỏ, bà đã dành trọn tâm huyết và sức lực, thậm chí đến mức kiệt sức, để tái hiện một cách chân thực và cảm xúc những ngày tháng khốc liệt tại Thành cổ Quảng Trị. Bộ phim không chỉ là thành tựu cá nhân mà còn là niềm tự hào của Hãng Điện ảnh Quân đội Nhân dân, khẳng định vị thế của Đặng Thái Huyền như một trong những đạo diễn xuất sắc nhất của điện ảnh Việt Nam đương đại.
Trở về sau những ngày quay gian khổ, Đặng Thái Huyền lại trở về là một người phụ nữ bình dị trong gia đình. Kết hôn với một nhà quay phim của Đài Truyền hình Việt Nam, bà tìm thấy sự cân bằng giữa công việc đầy áp lực và cuộc sống đời thường. “Ở nhà, tôi vẫn nấu ăn, làm việc nhà và hay càu nhàu những chuyện vụn vặt. Đó là lúc tôi được là chính mình,” bà chia sẻ.
Gia đình bà, sau khi xem Mưa Đỏ, không khỏi xúc động trước những nỗ lực phi thường của người phụ nữ đã dành cả thập kỷ để chuẩn bị cho bộ phim này, từ khi đọc kịch bản năm 2013 đến khi bấm máy vào cuối năm 2024. “Họ không nói nhiều về phim mà chỉ thương tôi vì đã trải qua quãng thời gian lao lực như thế,” bà tâm sự.
Ảnh: Vietcetera
Đặng Thái Huyền không chỉ là một nữ đạo diễn hiếm hoi thành công trong dòng phim chiến tranh mà còn là biểu tượng của sự kết hợp giữa kỷ luật quân đội và cảm xúc nghệ thuật. Mưa Đỏ và những tác phẩm trước đó của bà là minh chứng cho tài năng, bản lĩnh và lòng đam mê mãnh liệt dành cho điện ảnh. Với những thành tựu đã đạt được và khát vọng cống hiến, Đặng Thái Huyền hứa hẹn sẽ tiếp tục mang đến những bộ phim để đời, khắc họa chân thực và xúc động về lịch sử, con người và tâm hồn Việt Nam.
Trong dịp Quốc khánh 2/9 năm nay, Mưa Đỏ không chỉ là một món quà tinh thần dành cho khán giả mà còn là lời tri ân sâu sắc đến những anh hùng đã hy sinh vì đất nước. Và Đặng Thái Huyền, với tâm huyết và tài năng của mình, chính là người đã thổi hồn vào khúc tráng ca ấy, khiến hàng triệu trái tim Việt Nam rung động.
Tổng hợp