Lò phản ứng hạt nhân thế hệ tiếp theo mang lại kỳ tích từng bị cho là “bất khả thi”

Trong bối cảnh nhu cầu năng lượng cho các trung tâm dữ liệu đang tăng vọt do sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ số, Aalo Atomics – một công ty khởi nghiệp Mỹ – đã đạt được một cột mốc được coi là "bất khả thi".

Gần đây, Aalo Atomics đã khởi công lò phản ứng hạt nhân module bổ sung (XMR) thử nghiệm đầu tiên tại Mỹ, đánh dấu một chương mới cho năng lượng hạt nhân tiên tiến tại nước này.

Cơ sở này, được gọi là Aalo-X, đang được xây dựng bên cạnh Khu phức hợp Vật liệu và Nhiên liệu của Phòng thí nghiệm Quốc gia Idaho tại Idaho Falls.

Lễ khởi công diễn ra chỉ 2 tuần sau khi Bộ Năng lượng Mỹ chọn Aalo tham gia Chương trình Thí điểm Lò phản ứng Hạt nhân của Tổng thống Donald Trump, được công bố vào tháng 6.

Sáng kiến này được thiết kế để đẩy nhanh việc thử nghiệm và phê duyệt các thiết kế hạt nhân thế hệ tiếp theo bên ngoài các phòng thí nghiệm quốc gia, mở đường cho việc triển khai thương mại nhanh hơn.

Bên trong nhà xưởng của Aalo Atomics. Ảnh: Aalo Atomics

Được thành lập vào năm 2023 và có trụ sở tại Austin, Texas, Aalo Atomics là một trong số ít các công ty khởi nghiệp đặt cược vào lò phản ứng module để đáp ứng nhu cầu năng lượng hiện đại, đặc biệt là nhu cầu ngày càng tăng nhanh từ các mô hình AI và các trung tâm dữ liệu.

Dự án Aalo-X dự kiến đạt đến điểm tới hạn – khi phản ứng dây chuyền hạt nhân trở nên tự duy trì – vào ngày 4/7/2026, một mốc thời gian mà Aalo Atomics cho biết là minh chứng cho tốc độ triển khai các lò phản ứng hạt nhân module nhỏ.

Ban lãnh đạo Aalo mô tả tốc độ tiến triển là chưa từng có. "Việc chúng tôi được lựa chọn tham gia Chương trình Thí điểm Lò phản ứng Hạt nhân là một chất xúc tác quan trọng để đạt được mục tiêu từ lúc thành lập đến lúc khởi động phản ứng hạt nhân trong vòng chưa đầy 3 năm – một kỳ tích mà năm ngoái nhiều người còn cho là bất khả thi", ông Matt Loszak, đồng sáng lập kiêm CEO của Aalo Atomics, cho biết.

"Đây là thời điểm quan trọng đối với ngành năng lượng hạt nhân Hoa Kỳ và chúng tôi vô cùng tự hào khi đi đầu", ông Loszak nói.

Aalo-X được thiết kế như một lò phản ứng module bổ sung (XMR), một định dạng ưu tiên các đơn vị hạt nhân nhỏ gọn, có khả năng mở rộng và không làm mát bằng nước. Ảnh: ESG News

Công ty đã huy động được hơn 136 triệu USD từ các nhà đầu tư, bao gồm Valor Equity Partners, NRG Energy, Hitachi Ventures và các công ty khác.

Nhà máy thí điểm rộng khoảng 3.600 m2 của Aalo Atomics tại Austin đang sản xuất các linh kiện cho Aalo-X trước khi chúng được vận chuyển đến Idaho.

Khi đi vào hoạt động, Aalo-X cũng sẽ đánh dấu lò phản ứng làm mát bằng natri đầu tiên được khởi động tại Mỹ trong hơn 4 thập kỷ, theo Yasir Arafat, đồng sáng lập và Giám đốc Công nghệ của Aalo Atomics, người trước đây đã lãnh đạo dự án lò phản ứng MARVEL của Bộ Năng lượng Mỹ.

Khái niệm về Aalo Pods cùng với một trung tâm dữ liệu. Ảnh: Aalo Atomics

Aalo-X chỉ là bước khởi đầu. Lò phản ứng này là tiền thân của Aalo Pod, một nhà máy điện module công suất 50 MW được thiết kế dành riêng cho các trung tâm dữ liệu. Mỗi Pod chứa 5 lò phản ứng Aalo-1, tất cả đều được chế tạo tại nhà máy, làm mát bằng natri và sử dụng nhiên liệu urani dioxide làm giàu thấp.

Thiết kế của Aalo Pod giúp nó vừa có khả năng mở rộng quy mô vừa linh hoạt, với tiềm năng đặt trực tiếp tại các địa điểm có trung tâm dữ liệu.

Aalo Atomics cho biết phương pháp module của họ giúp tránh sự phụ thuộc vào nguồn nước bên ngoài và cho phép các cơ sở mở rộng nguồn cung cấp điện lên quy mô GW mà không cần đại tu cơ sở hạ tầng.

Minh Đức (Theo Energy Digital, Interesting Engineering)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Đằng sau lò phản ứng hạt nhân thứ 250 được sản xuất tại Nga

Tham khảo thêm

Turbine điện gió hình cầu: Giải pháp đa năng tạo ra 1.750 kWh điện ngay tại nhà