Nhiều người vẫn nghĩ thu nhập cao đồng nghĩa với cuộc sống sung túc, tích lũy dồi dào. Nhưng thực tế, không ít người lương 50 triệu vẫn than "cháy túi", trong khi người lương 10 triệu lại thong thả, ví lúc nào cũng đầy. Vậy sự khác biệt này đến từ đâu? Câu trả lời nằm ở thói quen chi tiêu và cách quản lý tài chính.
Ảnh minh hoạ
1. Người lương 10 triệu nhưng "ví luôn đầy": Sống có kế hoạch, kỷ luật với đồng tiền
Biết rõ mình có bao nhiêu và được phép tiêu bao nhiêu Người lương 10 triệu thường ý thức rõ giới hạn tài chính của bản thân. Họ biết mình không thể vung tay quá trán, nên ngay từ đầu đã học cách lên kế hoạch chi tiêu hợp lý. Một tháng 10 triệu, họ chia sẵn: 4 triệu cho sinh hoạt cố định (tiền nhà, điện nước, ăn uống), 2 triệu cho đi lại và phát sinh, 2 triệu để tiết kiệm, 1 triệu để đầu tư nhỏ, 1 triệu để giải trí. Mọi thứ rõ ràng, minh bạch, nhờ vậy không bao giờ rơi vào cảnh "cuối tháng trống ví".
Nguyên tắc "trả cho mình trước" Ngay khi vừa nhận lương, người "ví luôn đầy" sẽ cắt ngay một khoản cố định để tiết kiệm, coi như tiền đó không tồn tại. Dù ít, nhưng đều đặn mỗi tháng 1–2 triệu gửi tiết kiệm, một năm họ đã có 12–24 triệu để phòng thân. Ngược lại, người "ví luôn mỏng" hay nghĩ: "Xài trước đi, dư thì để dành". Nhưng cuối cùng chẳng bao giờ còn dư.
Chi tiêu có chọn lọc, không chạy theo đám đông: Người lương 10 triệu nhưng biết cân nhắc thường không dễ bị cuốn theo các trào lưu mua sắm, sale off hay xu hướng "check-in sang chảnh". Họ phân biệt rõ đâu là nhu cầu thật sự, đâu là mong muốn phù phiếm. Thay vì đổi điện thoại đời mới liên tục, họ giữ một chiếc máy ổn định nhiều năm. Thay vì ăn ngoài hàng sang chảnh mỗi tuần, họ nấu ăn tại nhà, vừa tiết kiệm, vừa lành mạnh.
Biết tận dụng đồng tiền để sinh lời: Dù ít, họ vẫn tìm cách để tiền "làm việc". Có thể là gửi tiết kiệm kỳ hạn, tham gia các gói bảo hiểm tích lũy, mua vàng, hoặc thử đầu tư chứng khoán, quỹ mở với số vốn nhỏ. Số tiền không lớn, nhưng thói quen này giúp họ hiểu được cách vận hành tài chính và dần có kinh nghiệm để sau này đầu tư lớn hơn.
Ảnh minh hoạ
2. Người lương 50 triệu nhưng "ví luôn mỏng": Càng kiếm nhiều càng tiêu nhiều
Không có kế hoạch, tiêu theo cảm xúc Người có thu nhập cao thường rơi vào cái bẫy "tôi kiếm nhiều thì tôi có quyền tiêu nhiều". Họ ít khi lập kế hoạch chi tiêu cụ thể, mà thường mua sắm theo hứng. Ví dụ: cuối tuần thấy bạn bè rủ đi nhà hàng cao cấp, không ngần ngại chi vài triệu cho một bữa ăn. Thấy đồ công nghệ mới ra mắt, lập tức "chốt đơn" dù chiếc điện thoại cũ còn dùng tốt.
Lối sống nâng cấp theo thu nhập: Một căn bệnh phổ biến của người lương cao là "lifestyle inflation" – thu nhập tăng đến đâu, mức sống tăng đến đó. Lúc lương 15 triệu, họ thuê nhà 5 triệu. Khi lương lên 50 triệu, họ chuyển ngay sang căn hộ 20 triệu/tháng. Thu nhập tăng gấp ba, nhưng chi phí cũng tăng gấp ba, cuối cùng chẳng còn lại gì.
Không biết nói "không" với nhu cầu xa xỉ: Người "ví luôn mỏng" thường có xu hướng chứng tỏ bản thân qua vật chất. Họ mua xe hơi đắt tiền, đồng hồ hàng hiệu, quần áo thương hiệu để giữ hình ảnh "thành đạt". Mỗi tháng chi tiêu hàng chục triệu cho shopping, du lịch, giải trí, trong khi không dành nổi một khoản cho tiết kiệm dài hạn.
Để đồng tiền trôi đi mà không đầu tư Người thu nhập cao dễ rơi vào chủ quan: "Tôi kiếm 50 triệu thì lo gì, thiếu đâu thì tháng sau bù lại." Họ ít quan tâm đến việc để tiền sinh lời. Không gửi tiết kiệm, không đầu tư, không lập quỹ khẩn cấp. Khi gặp biến cố như mất việc, bệnh tật, hay chi phí đột xuất, họ mới thấy tài chính bấp bênh, thậm chí còn phải vay mượn.
Ảnh minh hoạ
3. Tích lũy không phụ thuộc vào lương cao hay thấp
Điểm khác biệt cốt lõi không phải ở con số thu nhập, mà ở cách mỗi người đối xử với đồng tiền. Người lương 10 triệu nhưng có kế hoạch, biết giữ kỷ luật, vẫn có thể tích lũy 2–3 triệu/tháng, sau 5 năm đã có khoản dự phòng hàng trăm triệu. Ngược lại, người lương 50 triệu nhưng tiêu xài vô tội vạ, không phân bổ hợp lý, cuối cùng chẳng để lại gì ngoài vài món đồ đã mất giá.
Nói cách khác, "ví luôn đầy" không phải vì kiếm nhiều, mà vì biết cách giữ. "Ví luôn mỏng" không hẳn vì thu nhập thấp, mà vì thói quen tiêu tiền không kiểm soát.
Một người lương 10 triệu nhưng sống có kế hoạch, biết quản lý chi tiêu, vẫn có thể để dành và an tâm về tương lai. Trong khi một người lương 50 triệu nhưng tiêu pha cảm tính, chạy theo lối sống xa xỉ, thì ví vẫn mỏng, thậm chí luôn trong trạng thái "cháy túi".
Bí mật nằm ở chỗ không phải bạn kiếm được bao nhiêu, mà là bạn giữ lại được bao nhiêu.