Ảnh minh họa
Theo Cổng thông tin điện tử Chính phủ, trong khuôn khổ chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam từ ngày 25 - 26/9/2025, ông Daren Tang, Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) đã có những chia sẻ về kết quả đổi mới sáng tạo của Việt Nam trong thời gian qua và định hướng hợp tác thời gian tới.
Vào ngày 16/9, WIPO đã công bố Báo cáo Chỉ số Đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) 2025. GII là một bộ công cụ đánh giá năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia có uy tín trên thế giới, phản ánh mô hình phát triển kinh tế - xã hội dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo của các quốc gia. Qua đó, các quốc gia thấy được bức tranh tổng thể cũng như các điểm mạnh, điểm yếu của mình.
Theo Báo cáo GII 2025, Việt Nam tiếp tục giữ vị trí thứ 44 trong tổng số 139 quốc gia và nền kinh tế, duy trì thành tích năm 2024. Việt Nam được WIPO ghi nhận là một trong 9 quốc gia thu nhập trung bình cải thiện thứ hạng nhanh nhất tính từ năm 2013.
Tổng Giám đốc WIPO Daren Tang cho biết, trong 80 năm qua, Việt Nam đã có những thay đổi lớn về kinh tế, xã hội và văn hóa. Đặc biệt, trong 10 - 15 năm gần đây, Việt Nam chứng minh quyết tâm mạnh mẽ khi coi khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt cho phát triển. Từ vị trí 76 năm 2013, Việt Nam đã vươn lên hạng 44 năm 2024 và duy trì thứ hạng này trong năm 2025 – một bước tiến hiếm hoi và rất đáng ghi nhận trong lịch sử bảng xếp hạng GII.
Đáng chú ý, Tổng Giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) Daren Tang đánh giá thành tích tăng hạng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (GII) của Việt Nam từ vị trí 76 năm 2013 lên 44 năm 2024 và 2025 là “rất hiếm có ”. Kết quả này đã tạo nền tảng vững chắc để Việt Nam bước vào một chương phát triển mới.
“Thành tích này cho thấy Việt Nam đã có nền tảng vững chắc để bước vào một chương phát triển tiếp theo”, ông Daren Tang nhấn mạnh.
Để chương phát triển mới thực sự thành công, WIPO khuyến nghị Việt Nam cần tập trung vào 3 trọng tâm. Trước hết là củng cố đầu tư cho nghiên cứu và phát triển (R&D), coi đây là “đầu nguồn” của dòng chảy đổi mới sáng tạo. Thứ hai là nâng cao năng lực con người, biến các ý tưởng sáng tạo thành sản phẩm, dịch vụ và việc làm cụ thể. Thứ ba là chuyển đổi nền kinh tế từ mô hình dựa vào sản xuất, lắp ráp và nông nghiệp sang nền kinh tế trí tuệ, trong đó tri thức trở thành trung tâm của tăng trưởng.
Trong bối cảnh Việt Nam đang sửa đổi, hoàn thiện Luật Sở hữu trí tuệ, WIPO cho rằng cần thay đổi cách tiếp cận, từ chỗ chỉ tập trung vào việc đăng ký và bảo hộ quyền, cần tiến tới thương mại hóa tài sản trí tuệ. Điều này đòi hỏi một hệ sinh thái gắn kết giữa trường đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, startup.
WIPO nhấn mạnh, thương mại hóa sẽ giúp sáng chế và ý tưởng thực sự đi vào đời sống, tạo giá trị kinh tế cho quốc gia. Việc nâng cao nhận thức và kỹ năng về sở hữu trí tuệ trong toàn xã hội cũng được coi là giải pháp căn bản.
Đây cũng chính là tầm nhìn thực tiễn mà WIPO vừa hiện thực hóa thông qua biên bản ghi nhớ ký kết với Bộ KH&CN. Bản ghi nhớ này sẽ trở thành một chất xúc tác rất quan trọng để thúc đẩy Việt Nam đi trên chương tiếp theo của sự phát triển.
Về mục tiêu tăng trưởng GDP hai con số trong những năm tới, theo Tổng Giám đốc WIPO, đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ chính là động lực để hiện thực hóa mục tiêu này. Ông ví von: “Đổi mới sáng tạo giống như một dòng sông, đầu nguồn là nghiên cứu và phát triển. Đầu tư vào R&D càng mạnh, dòng chảy ra biển lớn càng dồi dào. Nhưng để dòng chảy ấy lan tỏa mạnh mẽ, Việt Nam cần có những giải pháp hỗ trợ thiết thực, giúp các ý tưởng sáng tạo được hiện thực hóa và vươn tầm khu vực, thế giới”.
Trong cam kết hợp tác, WIPO sẽ giúp các đối tác Việt Nam kết nối với doanh nghiệp quốc tế, đồng thời triển khai sáng kiến “Lab to market” (từ phòng thí nghiệm ra thị trường). Sáng kiến này hỗ trợ sinh viên, giảng viên và các viện nghiên cứu đưa sản phẩm từ ghế nhà trường ra thị trường, phát triển thành các mô hình doanh nghiệp spin-off, góp phần hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo năng động.
Tổng Giám đốc WIPO khẳng định, quyền sở hữu trí tuệ sẽ trở thành “cầu nối” quan trọng, một phần không thể thiếu của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và phát triển kinh tế. WIPO cam kết đồng hành cùng với Việt Nam hiện thực hóa những nội dung của Nghị quyết 57, tạo ra một nền kinh tế tri thức hướng tới tương lai cho Việt Nam.