Ảnh minh họa
Giá ca cao toàn cầu vừa rơi xuống mức thấp nhất trong 20 tháng, đánh dấu sự kết thúc của chu kỳ tăng giá kéo dài hai năm đã từng đẩy thị trường lên đỉnh kỷ lục và gây sức ép lớn lên các nhà sản xuất sô cô la trên toàn cầu.
Trên sàn New York, giá ca cao hiện được giao dịch quanh mức 6.150 USD/tấn, giảm mạnh so với đỉnh hơn 12.000 USD/tấn hồi tháng 12 năm ngoái. Tại London, giá ca cao cũng đã mất khoảng 58% giá trị so với mức đỉnh 4.262 USD/tấn vào tháng 4/2024.
Các chuyên gia cho rằng đà giảm phản ánh sự kết hợp của nhu cầu tiêu dùng yếu do giá sô cô la tăng cao, triển vọng nguồn cung được cải thiện nhờ thời tiết thuận lợi hơn, cùng với việc các nhà đầu cơ đồng loạt rút vốn khỏi thị trường.
“Chúng ta từng chứng kiến mức giá quá cao, không thể duy trì lâu dài,” ông Oran van Dort, chuyên gia phân tích hàng hóa tại Rabobank, nhận định. Ông cho biết giá đã có xu hướng giảm rõ rệt từ giữa tháng 8 đến nay.
Đợt bán tháo hiện nay đánh dấu bước ngoặt so với giai đoạn thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng năm 2022 tại Bờ Biển Ngà và Ghana — hai nước chiếm khoảng 60% sản lượng ca cao toàn cầu. Khi đó, thời tiết khô hạn, dịch bệnh và tình trạng thiếu vốn đầu tư khiến nông dân không đủ khả năng mua phân bón hay trồng mới, đẩy giá ca cao lên kỷ lục.
Tình hình đã dần cải thiện trong năm nay khi mưa trở lại sau mùa khô bất thường, giúp giảm nguy cơ mất mùa. Các dự báo cho rằng niên vụ 2025–2026, bắt đầu từ 1/10, có thể dư cung nhẹ so với nhu cầu.
Chính phủ Bờ Biển Ngà và Ghana cũng đã tăng mạnh giá mua bảo lãnh cho nông dân, lần lượt lên khoảng 5.000 USD/tấn và 4.600 USD/tấn, nhằm khuyến khích sản xuất. Mức giá cao hơn được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nông dân bán hàng qua kênh chính thức, cắt tỉa cây và tái đầu tư vào trồng mới, giúp nâng sản lượng trong trung và dài hạn.
Tuy vậy, nhu cầu tiêu dùng vẫn yếu. Theo Marex Brokers, lượng ca cao xay xát toàn cầu — thước đo chính của nhu cầu đã giảm khoảng 500.000 tấn so với năm 2022, với mức giảm lớn nhất tại châu Á, châu Âu và Tây Phi. “Thặng dư hiện nay không đến từ việc sản xuất tăng mạnh, mà do nhu cầu sụt giảm,” ông Jonathan Parkman của Marex nhận định.
Tại các thị trường tiêu thụ, giá sô cô la vẫn ở mức cao. Tại Hà Lan, giá thanh sô cô la 100g trong tháng 9 tăng hơn 35% so với cùng kỳ năm ngoái, theo Rabobank. Các chuyên gia dự đoán người tiêu dùng có thể phải chờ ít nhất nửa năm nữa mới thấy giá bán lẻ giảm.
Dù giá đã giảm mạnh, giới phân tích cho rằng khó có khả năng trở lại mức 2.000–3.000 USD/tấn như giai đoạn trước 2023, do các vấn đề cấu trúc vẫn tồn tại: cây trồng già cỗi, dịch bệnh và biến đổi khí hậu. Một nghiên cứu trình bày tại Diễn đàn Ca cao châu Âu ở Malta cho biết 35% sản lượng ca cao của Bờ Biển Ngà có thể biến mất vào năm 2050, trong đó 25% do biến đổi khí hậu và 10% do virus gây sưng chồi.
Theo FT