NSND Trung Kiên (1939-2021) là giọng nam cao hàng đầu Việt Nam, người thầy mẫu mực và cây đại thụ của thanh nhạc nước nhà. Ông dìu dắt nhiều giọng ca thành danh như ca sĩ Lan Anh, Đăng Dương, Lê Anh Dũng, Tân Nhàn.
Trong buổi giới thiệu về chương trình tri ân ông, nhiều thế hệ thầy trò của Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam cùng ôn những kỷ niệm về NSND Trung Kiên.
NSND Trung Kiên là giọng ca hàng đầu của dòng nhạc cách mạng, trụ cột của nền thanh nhạc Việt Nam.
NSƯT Lan Anh - người được ông ưu ái nhất, coi như con gái xúc động kể: "Tôi cảm thấy may mắn khi được học tập và được thầy - NSND Trung Kiên dìu dắt. Thầy rất thương và yêu quý tôi. Từ sâu thẳm trong trái tim tôi luôn ngưỡng mộ thầy và trân trọng tình cảm của thầy dành cho tôi. Thầy chính là người cho tôi có được hành trang vào nghề như ngày hôm nay
Tôi nhớ lúc đi học, tôi còn nghèo chưa đi diễn nhiều, thi thoảng thầy vẫn cho tiền tôi. Có thể với thầy, số tiền cũng nho nhỏ thôi nhưng với tôi số tiền ấy lại giá trị và rất lớn lao. Đó cũng là kỷ niệm này suốt đời tôi vẫn nhớ".
Lan Anh bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với người thầy đã truyền cho cô không chỉ kiến thức thanh nhạc mà còn niềm tin, nghị lực để theo đuổi nghệ thuật.
NSƯT Lan Anh.
Với NSND Quang Thọ, cố NSND Trung Kiên là tấm gương sáng về sự nghiêm cẩn và tận tụy trong nghề. Ông từng ấn tượng với giọng hát đàn anh qua ca khúc “Tình ca” của nhạc sĩ Hoàng Việt trên sóng Đài Tiếng nói Việt Nam thập niên 1960, rồi có dịp gặp gỡ khi Trung Kiên công tác tại Nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam.
Năm 1973, cả hai cùng tham dự Festival Sinh viên thế giới tại Đức, sau đó lưu diễn châu Âu. Tại Thụy Điển, NSND Trung Kiên gây tiếng vang khi thể hiện “Bài ca người đi săn máy bay”, với kỹ thuật mô phỏng tiếng súng và cao xạ khiến khán giả đồng loạt đứng dậy vỗ tay.
NSND Quốc Hưng, Giám đốc Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam chia sẻ, NSND Trung Kiên cùng NSND Quang Thọ chính là hai trụ cột lớn, giữ cho “ngọn lửa thanh nhạc Việt Nam” cháy mãi suốt nhiều thập kỷ.
Đêm nhạc Lời ca còn mãi là chương trình tri ân dành cho NSND Trung Kiên được ấp ủ thực hiện từ nhiều năm trước. Thế nhưng, ngay trước thời điểm chương trình diễn ra, dự án buộc phải tạm dừng.
"Cách đây khoảng 8 năm, khi thầy còn sống, chúng tôi đã bàn bạc, lên kịch bản, phân công người hát, dàn dựng sân khấu, thậm chí dàn nhạc đã bắt đầu tập luyện. Đúng lúc chuẩn bị thực hiện thì thầy phải vào viện cấp cứu nên đành tạm hoãn.
Không nản lòng, tập thể giảng viên lại khởi động dự án tri ân lần thứ hai. Lần đó, mọi khâu đã hoàn tất gần như trọn vẹn, chỉ chờ ngày tổ chức thì thầy lại lâm bệnh nặng. Lần này thầy không qua khỏi. Với chúng tôi, đó là nỗi mất mát quá lớn" , NSND Quốc Hưng nói.
Sự ra đi ấy để lại trong lòng đồng nghiệp và học trò khoảng trống lớn. Phải mất nhiều năm sau, khi nỗi đau dần nguôi ngoai, các nghệ sĩ mới đủ bình tâm để hoàn thành tâm nguyện còn dang dở, tổ chức chương trình tri ân NSND Trung Kiên mang tên Lời ca còn mãi tại Phòng hoà nhạc lớn Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam vào 20h ngày 16/11, không bán vé,
Nghệ sĩ tham gia chương trình là những thế hệ học trò xuất sắc của GS-NSND Trung Kiên như: NSND Quốc Hưng, NSƯT Đăng Dương, NSƯT Lan Anh, NSƯT Tân Nhàn, ca sĩ Bích Thủy… cùng các ca sĩ Trọng Tấn, Anh Thơ, Lê Anh Dũng.
NSND Trung Kiên sinh năm 1938 tại Kiến Xương (Hưng Yên), là con trai nhà cách mạng Nguyễn Danh Đới. Ông là tên tuổi lớn của nền âm nhạc Việt Nam, đặc biệt trong dòng nhạc cách mạng và thính phòng, với những nhạc phẩm bất hủ như: Đất nước trọn niềm vui, Cô lái tàu, Tình ca, Gặp nhau trên đỉnh Trường Sơn, Chào sông Mã anh hùng, Quà tháng năm dâng Người.
Năm 1992, ông giữ chức Thứ trưởng Bộ Văn hóa – Thông tin, phụ trách mảng nghệ thuật, và đảm nhiệm cương vị này suốt 10 năm trước khi nghỉ hưu năm 2011.
NSND Trung Kiên có hai cuộc hôn nhân. Người vợ đầu là ca sĩ Thanh Nga, giảng viên Nhạc viện Hà Nội – mẹ của nhạc sĩ Quốc Trung. Sau khi bà qua đời, ông tái hôn với nghệ sĩ piano Trần Bạch Thu Hà – con gái nghệ sĩ Thái Thị Liên và chị gái của nghệ sĩ Đặng Thái Sơn.
Năm 2021, NSND Trung Kiên qua đời tại nhà riêng do tuổi già sức yếu, hưởng thọ 82 tuổi.