Tháp Chăm cổ ở Huế bị ngập nước nhiều ngày, chuyên gia địa chất nói gì?

Chưa phát hiện ra những dấu hiện bất thường

Ngày 15/11, trao đổi với Người Đưa Tin, ông Nguyễn Đức Lộc, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Tp.Huế cho biết, đơn vị đã hút hết nước tại Tháp Chăm Phú Diên vào ngày 8/11. Tuy nhiên, do triều cường, sau một đêm thì nước lại lên nhưng không đáng kể.

Theo ông Lộc, đơn vị cũng đã đặt máy bơm trực 24/24, cứ có nước thì sẽ bơm ra để không làm ảnh hưởng đến tháp. Bên cạnh đó, chỉ cần triều cường rút xuống và nước biển không dâng thì toàn bộ nước trong tháp sẽ không có.

"Trong khoảng gần 1 tuần qua, đơn vị đảm bảo tháp không bị ngập nước, còn đợt mưa lớn dự báo sắp đến, chúng tôi cũng đã tăng cường thêm máy bơm để sẵn sàng hút hết nước ra khỏi tháp", ông Lộc nói.

Toàn cảnh khu vực di tích Tháp Chăm Phú Diên.

Ông Lộc cho biết thêm, sau đợt mưa lũ vừa qua, về kiến trúc cổ khi bị ngập nước thì cũng ảnh hưởng ít nhiều. Tuy nhiên, sau khi vào kiểm tra và theo dõi, đơn vị vẫn chưa phát hiện ra những dấu hiện bất thường tại tháp, hiện tại, tháp khô ráo và ổn định bình thường.

Ngoài ra, trong thời gian tới, để khắc phục dứt điểm tình trạng tháp bị ngập nước, đơn vị sẽ mời các cơ quan, ban ngành có kinh nghiệm về lĩnh vực này để cùng với đơn vị tiến hành khảo sát, đưa ra những phương pháp phù hợp và hiệu quả nhất để xử lý dứt điểm tình trạng này về sau.

Nhiều rủi ro và tác động tiềm ẩn

Liên quan đến vấn đề này, trao đổi với Người Đưa Tin, PGS.TS Đỗ Quang Thiên, Trưởng khoa Địa lý - Địa chất, Trường đại học Khoa học Huế, cho biết, theo ghi nhận hiện trường, nước ngập kéo dài nhiều ngày tại di tích Tháp Chăm Phú Diên, có thời điểm sâu đến 0,6m, trung bình 0,2 – 0,3m tại khu vực nền móng. Mặc dù, UBND Tp.Huế đã chỉ đạo khẩn cấp bơm hút nước và giám sát di tích, tuy nhiên, tình trạng ngâm nước kéo dài cho thấy hệ thống thoát nước xung quanh di tích còn bất cập.

Theo PGS.TS Đỗ Quang Thiên, với việc di tích này bị ngâm nước dài ngày sẽ gây ra nhiều rủi ro và tác động tiềm ẩn. Trong đó, hư hại cấu trúc gạch, vữa, thúc đẩy rêu mốc và phá vỡ liên kết kết dính; xâm nhập mặn và chu trình khô, ướt lặp lại dẫn đến bong tróc, nứt gạch, phá hủy vữa liên kết. Ngoài ra, áp lực thủy tĩnh tích tụ do địa hình thấp làm giảm khả năng thoát nước tự nhiên, đặc biệt khi triều dâng cao. Đáng chú ý, đây là di tích quốc gia đặc biệt nên mọi tổn thương vật lý đều ảnh hưởng đến giá trị khảo cổ và bảo tồn.

"Nền móng Tháp Chăm Phú Diên đặt trên nền trầm tích cát trắng Holocen giữa (mQ22), có đặc tính thấm nhanh, chọn lọc tốt, song dễ mất ổn định khi ngập nước kéo dài. Đợt mưa lũ, triều cường vừa qua đã làm ngập nền và phá vỡ cân bằng thủy, cơ học, tạo ra nguy cơ thực sự cho ổn định móng và vật liệu di tích", PGS.TS Đỗ Quang Thiên nói.

PGS.TS Đỗ Quang Thiên thông tin thêm, để đánh giá chính xác tình trạng nền móng và lựa chọn giải pháp phù hợp, cần tiến hành chương trình khảo sát, ưu tiên không xâm hại đến kết cấu di tích. Bên cạnh đó, cần triển khai đồng bộ ba nhóm giải pháp gồm: Khẩn cấp rút nước - ngăn triều; Khảo sát - quan trắc địa kỹ thuật, và Thử nghiệm thí điểm các biện pháp gia cố nền nhẹ - thoát nước chủ động.

Việc xử lý phải đảm bảo tính khoa học, thận trọng và tôn trọng nguyên bản, hướng đến bảo tồn bền vững di sản kiến trúc Chăm độc nhất còn lại ở vùng ven biển Tp.Huế.

Công Định