Chỉnh nhiệt độ bình nóng lạnh tiết kiệm được bao nhiêu tiền? Nhiều người dùng lâu mà không biết

Mỗi mùa đông, bình nóng lạnh luôn nằm trong nhóm thiết bị hoạt động mạnh nhất trong gia đình. Đặc biệt ở khu vực miền Bắc và miền Trung, thời tiết lạnh sâu khiến nhu cầu tắm nước nóng tăng vọt, kéo theo hóa đơn tiền điện đội lên. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, người dùng hoàn toàn có thể chủ động “giảm tải” cho thiết bị chỉ bằng cách điều chỉnh thiết bị thông qua 1 nút nhỏ.

Đó chính là nút thermostat – bộ điều chỉnh nhiệt nằm ngay bên trong hoặc phía ngoài thân bình nóng lạnh. Nhiều hộ gia đình vẫn giữ nguyên mức nhiệt mặc định của nhà sản xuất, hoặc bật – tắt theo thói quen, trong khi các nghiên cứu quốc tế cho thấy việc điều chỉnh lại mức nhiệt phù hợp đóng vai trò quan trọng trong việc giảm tiêu thụ điện năng.

Ảnh minh họa

Chỉnh nhiệt độ bình nóng lạnh như thế nào?

Trên hầu hết bình nóng lạnh gia dụng hiện nay, nhiệt độ nước được kiểm soát bằng thermostat – bộ cảm biến nhiệt có nhiệm vụ bật/tắt thanh đốt tùy theo mức nhiệt cài đặt. Khi nhiệt độ xuống dưới mức设 định, thermostat kích hoạt làm nóng; khi đủ nhiệt, nó lập tức ngắt để tránh quá tải.

Theo hướng dẫn từ hãng A.O. Smith, người dùng có thể dễ dàng điều chỉnh mức nhiệt chỉ bằng một tua-vít nhỏ: Mở nắp truy cập, kéo nhẹ lớp cách nhiệt để lộ ra núm xoay của thermostat, sau đó xoay theo chiều kim đồng hồ để tăng nhiệt, hoặc ngược chiều để giảm. “Người dùng nên chỉnh về mức vừa đủ nhu cầu hằng ngày để giảm điện năng tiêu thụ”, tài liệu kỹ thuật của hãng khuyến nghị (theo A.O. Smith Lowes – “Adjusting the Temperature”).

Các chuyên gia quốc tế cũng có chung lời khuyên. GE Appliances cho biết nhiệt độ cài đặt tại nhà máy thường nằm ở mức 120°F (tương đương khoảng 49°C) – mức được cho là cân bằng giữa sự thoải mái, an toàn và tiết kiệm năng lượng. “Ở mức nhiệt này, bình hạn chế nguy cơ bỏng da và vẫn đủ đáp ứng nhu cầu sinh hoạt hằng ngày”, hãng nêu trong khuyến nghị của mình.

Ảnh minh họa

Việc đặt mức nhiệt quá cao, chẳng hạn 60°C hoặc hơn, khiến bình phải liên tục đun lại lượng nước trong bồn chứa, gây tốn điện không cần thiết. Đồng thời, nguy cơ bỏng khi dùng nước nóng cũng tăng lên. Bởi vậy, nhiều chuyên gia khuyên nên duy trì mức 49–55°C nếu trong nhà không có yêu cầu đặc biệt hoặc không sử dụng van trộn nhiệt (mixing valve).

Một lưu ý quan trọng được trích từ tài liệu của Wagner Mechanical (Hoa Kỳ) là: “Trước khi mở nắp truy cập để chỉnh thermostat, người dùng phải tắt nguồn điện hoàn toàn để đảm bảo an toàn”.

Với bình nóng lạnh đã sử dụng lâu năm, việc kiểm tra lại lớp cách nhiệt, vệ sinh cặn bám và đảm bảo thermostat hoạt động ổn định cũng góp phần tối ưu điện năng tiêu thụ.

Hạ nhiệt bình nóng lạnh tiết kiệm được bao nhiêu tiền?

Không chỉ là lời khuyên chung chung, các nghiên cứu quốc tế đã công bố những con số rất cụ thể về tác động của thao tác chỉnh nhiệt độ.

Một nghiên cứu đăng trên tạp chí Energies (MDPI) thực hiện mô phỏng việc giảm nhiệt độ bình nước nóng xuống khoảng 55°C, cho thấy mỗi thiết bị có thể tiết kiệm trung bình 0,666 kWh mỗi ngày (theo Ritchie et al., 2021 – “Which Strategy Saves the Most Energy for Stratified Water Heaters”). Nếu quy đổi theo giá điện sinh hoạt tại Việt Nam hiện khoảng 2.380 đồng/kWh, mức tiết kiệm tương đương: 1.600 đồng/ngày, ≈ 47.000–48.000 đồng/tháng, ≈ 580.000 đồng/năm cho 1 bình nóng lạnh.

Ở kịch bản giảm nhẹ hơn, chỉ xuống khoảng 60°C, mức tiết kiệm vẫn đạt 0,419 kWh/ngày, tức khoảng 30.000 đồng/tháng hay 360.000 đồng/năm.

Một nghiên cứu khác của các chuyên gia hiệu quả năng lượng tại Anh cho biết việc hạ nhiệt độ từ 60–65°C xuống khoảng 49°C có thể giúp giảm 4–8% điện năng dùng cho nước nóng (theo tư vấn trên The Independent). Khi đối chiếu với thống kê cho thấy bình nóng lạnh gia dụng tiêu thụ 1.200–1.500 kWh/năm (theo dữ liệu từ Energy Saving Trust), khoản tiết kiệm tương đương khoảng: 115.000 – 286.000 đồng/năm.

 

Việc điều chỉnh nhiệt độ bình nóng lạnh giúp tiết kiệm tiền điện mỗi năm đáng kể cho gia đình (Ảnh minh họa)

Như vậy, ngay cả với mức điều chỉnh nhẹ nhất, người dùng vẫn tiết kiệm được từ 100.000 đến gần 300.000 đồng/năm. Còn nếu giảm về mức tối ưu hơn (như theo mô phỏng MDPI), con số có thể lên tới gần 600.000 đồng/năm.

Đáng chú ý, nhiều gia đình hiện có 2 bình nóng lạnh (một cho phòng tắm chung, một cho phòng ngủ). Khi đó, mức tiết kiệm có thể nhân đôi, tức 1 – 1,2 triệu đồng/năm, chỉ từ một thao tác nhỏ.

Theo phân tích của nghiên cứu Kizilors et al. (Journal of Low Carbon Technologies), việc điều chỉnh thermostat đúng vị trí và đúng mức còn mang lại hiệu quả tiết kiệm điện nằm trong khoảng 8–18% nhờ giảm tổn thất nhiệt và tránh làm việc quá tải. Đây là khoảng tiết kiệm tương đối lớn, đặc biệt với những gia đình có thói quen bật bình nóng lạnh cả ngày vào mùa đông.