Jeon Somi, nữ idol Kpop là con lai được đông đảo khán giả biết tới từng khiến khán giả bật cười và “gato” nhẹ khi công khai một đặc quyền khá hiếm: cô sở hữu tới ba cuốn hộ chiếu của ba quốc gia khác nhau, và cô thường lựa chọn mang theo cuốn phù hợp tùy lịch trình chuyến đi.
Thông tin này được Somi tiết lộ trên 1 chương trình thực tế, khi cô mở cả ba hộ chiếu và giải thích rằng bố cô mang quốc tịch kép Canada và Hà Lan trong khi mẹ là công dân Hàn Quốc, nên cô được cấp hộ chiếu Canada, Hà Lan và Hàn Quốc. Nữ idol còn hài hước nói mình “gần như vô địch” mỗi khi đi nước ngoài vì có thể thay đổi cuốn hộ chiếu tuỳ nơi đến.
Vậy lời Somi có chính xác về mặt thực tế không?
Về nguyên tắc, sở hữu nhiều hộ chiếu đem lại lợi thế thực tế: mỗi quốc tịch có “sức mạnh” khác nhau. Tức là số lượng điểm đến cho phép nhập cảnh không cần visa hoặc cho phép "visa on arrival" nên một cuốn hộ chiếu có thể mở cửa thuận lợi đến những vùng mà cuốn khác gặp rào cản.
Các bảng xếp hạng uy tín như Henley Passport Index hay Passport Index thường xuyên cho thấy hộ chiếu châu Âu như Hà Lan và hộ chiếu Canada nằm trong nhóm mạnh, còn hộ chiếu Hàn Quốc cũng là một trong những hộ chiếu quyền lực của châu Á. Điều này có nghĩa là nữ thần tượng thực sự có thể tận dụng lợi thế khi di chuyển giữa châu Âu, Bắc Mỹ và châu Á bằng những cuốn hộ chiếu tương ứng.
Cụ thể hơn, hộ chiếu Hà Lan mang lại quyền lợi của công dân Liên minh châu Âu: công dân EU được hưởng quyền tự do đi lại trong khu vực Schengen và được sử dụng là quốc tịch “mở cửa” để sinh sống, làm việc, học tập trong nhiều nước châu Âu mà không gặp thủ tục xin visa ngắn hạn như công dân nước ngoài. Công dân Hà Lan đi lại giữa các nước Schengen thường không bị kiểm tra biên giới nội khối, và khi nhập cảnh từ bên ngoài Schengen họ cũng được hưởng làn ưu tiên công dân EU ở nhiều cửa khẩu. Tuy nhiên cần lưu ý rằng quy định kiểm soát biên giới có thể thay đổi tạm thời ví dụ do an ninh, di cư, hay y tế nên không phải lúc nào cũng “miễn trừ hoàn toàn” kiểm tra.
Với hộ chiếu Canada, lợi thế nằm ở việc công dân Canada được miễn thị thực khi tới một số lớn quốc gia và trong trường hợp Hoa Kỳ, công dân Canada phần lớn không cần xin thị thực ngắn hạn để vào Mỹ như du lịch hoặc công tác. Do vậy Somi chọn hộ chiếu Canada khi tới Bắc Mỹ cũng là một lựa chọn hợp lý về mặt thủ tục. Tuy nhiên hành khách vẫn phải tuân thủ các yêu cầu nhập cảnh cụ thể như giấy tờ chứng minh, điều kiện y tế, hay các thủ tục an ninh của từng quốc gia.
Cuối cùng, một lưu ý pháp lý và thực tế quan trọng: nhiều quốc gia có quy định chặt chẽ về việc dùng hộ chiếu khi xuất nhập cảnh. Ví dụ phải khai báo đúng quốc tịch, trình hộ chiếu tương ứng khi xuất cảnh và nhập cảnh trở lại, hoặc tuân thủ luật quốc tịch khi có một số quốc gia không cho phép nhiều quốc tịch.
Mặc dù việc “lựa chọn” hộ chiếu giúp linh hoạt, người sở hữu nhiều quốc tịch vẫn cần hiểu rõ quy định từng nước, tránh dùng hộ chiếu khác nhau để né tránh nghĩa vụ pháp lý như nghĩa vụ thuế, nghĩa vụ quân dịch nếu có, hay gây hiểu nhầm ở cửa khẩu. Trong trường hợp của nữ thần tượng, cô tận dụng sự linh hoạt đó một cách hợp lý khi di chuyển quốc tế, nhưng điều này không có nghĩa là mọi người có nhiều hộ chiếu đều sẽ “miễn mọi thủ tục”, mọi cá nhân nên kiểm tra luật quốc tịch và quy định xuất nhập cảnh trước khi đi.
Nguồn: Henley Passport Index, Migration and Home Affairs, Travel.State.Gov