Chỉ vài ngày sau khi Google giành lại ngôi vương về hiệu năng AI với sự ra mắt của Gemini 3 Pro, một bản ghi nhớ nội bộ của Sam Altman, CEO của OpenAI, đã bị rò rỉ và gây chấn động toàn ngành. Trong văn bản này, người vốn nổi tiếng với sự lạc quan bất diệt đã thừa nhận công ty đang đối mặt với "sự căng thẳng" và "triển vọng đảo chiều". Theo The Information, bản memo được viết từ tháng trước tạo ra sự tương phản mạnh mẽ với những tham vọng nghìn tỷ USD mà ông thường công khai tuyên bố.
Điều đáng chú ý nhất trong bản ghi nhớ là lời thừa nhận hiếm hoi về sự vượt trội của đối thủ. Ông Altman nói rõ với nhân viên rằng "Google đã làm việc xuất sắc gần đây ở mọi khía cạnh", đặc biệt là trong lĩnh vực huấn luyện trước. Lời thừa nhận này đánh dấu bước ngoặt quan trọng khi công ty từng dẫn đầu phải công nhận rằng đối thủ đang hồi sinh đã phá vỡ hào quang bất khả xâm phạm của họ.
Các lãnh đạo của Google bao gồm ông Demis Hassabis (người đứng đầu Google DeepMind) (trái) và CEO Google, ông Sundar Pichai đang phả hơi nóng vào CEO Sam Altman của OpenAI
Ông Altman thẳng thắn thừa nhận OpenAI hiện đang ở vị trí "đuổi kịp nhanh" và cần tập trung vào "những canh bạc rất tham vọng" ngay cả khi điều đó có nghĩa là "tạm thời tụt hậu". Các bài kiểm tra độc lập đã xác nhận quan điểm này, cho thấy Gemini 3 Pro đang dẫn trước GPT-5.1 trong các nhiệm vụ suy luận và coding, về cơ bản đã vô hiệu hóa lợi thế mà OpenAI từng nắm giữ.
Trong bản ghi nhớ, ông Altman viết: " Chúng ta cần duy trì sự tập trung qua áp lực cạnh tranh ngắn hạn ", đồng thời nhấn mạnh việc phần lớn đội ngũ nghiên cứu tập trung vào siêu trí tuệ nhân tạo là "cực kỳ quan trọng". Tuy nhiên, câu nói gây chấn động nhất có lẽ là " chúng ta không còn bất khả xâm phạm ", một tuyên bố đã làm lung lay niềm tin của nhiều nhân viên.
Đây là khoảnh khắc yếu đuối hiếm hoi từ một CEO nổi tiếng với sự lạc quan không ngừng. Nhân viên của OpenAI được cho là đã phản ứng với sự lo lắng lẫn sự trân trọng đối với sự minh bạch này. Các tin đồn về việc đóng băng tuyển dụng đã bắt đầu lan truyền nội bộ, thêm sức nặng cho cảnh báo về giai đoạn hoạt động kỷ luật hơn đang đến.
Các thông số cho thấy sự vượt trội về hiệu năng của Gemini 3 pro so với GPT-5.1
Tình hình tài chính được tiết lộ còn đáng lo ngại hơn nhiều. Ông Altman cảnh báo tốc độ tăng trưởng doanh thu có thể giảm xuống chỉ 5-10% vào năm 2026 trong kịch bản xấu. Con số này là sự sụt giảm thảm khốc so với tốc độ tăng trưởng ba chữ số trước đây đã đưa doanh thu lên 13 tỷ USD vào năm 2025.
Những dự báo này phơi bày tốc độ đốt tiền của công ty, đặc biệt là khoản lỗ hoạt động dự kiến 74 tỷ USD vào năm 2028. Với việc lợi nhuận trước đây bị ông Altman coi là "không nằm trong top 10 mối quan tâm", sự tập trung đột ngột vào "gió ngược kinh tế" báo hiệu chuyển hướng sang thực tế tài chính. Công ty hiện đốt 8,5 tỷ USD mỗi năm và dự kiến cần tới 100 tỷ USD trong hành trình đuổi theo siêu trí tuệ nhân tạo.
Khi so sánh với đối thủ cạnh tranh, tình hình của OpenAI càng ảm đạm. Anthropic đang trên con đường thận trọng để hòa vốn vào năm 2028, tập trung vào khách hàng doanh nghiệp. Trong khi đó, OpenAI dự báo lỗ 74 tỷ USD vào cùng năm đó. Định giá của OpenAI ở mức 500 tỷ USD nhưng doanh thu chỉ 13 tỷ USD, tương đương mức nhân 38 lần doanh thu, trong khi Google giao dịch ở mức 7 lần doanh thu với lợi nhuận thực tế.
Dù là người nổi tiếng lạc quan, nhưng cuối cùng CEO Sam Altman cũng phải lo sợ về đối thủ đang trỗi dậy
Điều khiến cuộc chiến bất cân xứng hơn chính là lợi thế áp đảo mà Google nắm giữ. Gã khổng lồ công nghệ này có quyền truy cập vào dữ liệu của toàn thế giới, sở hữu chip riêng TPU, và có nguồn tiền không giới hạn với giá trị thị trường 3.500 tỷ USD. Google còn có YouTube, Search, Gmail, Maps và Android với hàng tỷ người dùng trên toàn cầu.
Công ty cũng báo cáo dòng tiền tự do hơn 70 tỷ USD trong bốn quý vừa qua, một phần đáng kể đến từ việc cung cấp dịch vụ đám mây cho chính OpenAI, Anthropic và các đối thủ cạnh tranh khác. Không một công ty nào có được sự kết hợp đáng gờm này, và đây chính là lý do khiến nhiều người cho rằng OpenAI đang đấu một trận chiến khó thắng.
Mặc dù tình hình khó khăn, ông Altman vẫn cố gắng khích lệ tinh thần nhân viên. Ông kết thúc memo bằng cách thừa nhận " chúng ta biết mình còn một số việc phải làm nhưng chúng ta đang đuổi kịp nhanh ". Ông cũng viết: " Thật tệ khi chúng ta phải làm quá nhiều việc khó khăn cùng một lúc - phòng nghiên cứu tốt nhất, công ty hạ tầng AI tốt nhất, và công ty nền tảng AI tốt nhất - nhưng đó là số phận của chúng ta ."
Tuy nhiên, những lời động viên này khó có thể che giấu thực tế rằng OpenAI đang đối mặt với một trong những thời điểm khó khăn nhất kể từ khi thành lập. Từ vị trí "người chiến thắng mặc định", công ty giờ phải chuyển sang tư duy "thời chiến". Sự xuất hiện của Gemini 3 Pro không chỉ là đối thủ cạnh tranh mới mà còn là lời nhắc nhở rằng trong cuộc đua AI, không ai có thể an toàn mãi mãi.