Ảnh minh họa
Thỏa thuận tạm dừng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu giữa Mỹ và Trung Quốc không đủ sức hạ nhiệt giá đất hiếm, khi thị trường vẫn đối mặt với nhiều rủi ro nguồn cung ngoài nước Mỹ.
Theo dữ liệu của Argus Media, giá dysprosi tại châu Âu đã lên tới 910 USD/kg vào tuần trước – cao gấp ba lần so với trước thời điểm Trung Quốc siết xuất khẩu hồi đầu năm. Giá terbi cũng tăng mạnh lên 3.700 USD/kg, tức gấp khoảng bốn lần mức trước hạn chế. Đây đều là các kim loại quan trọng giúp nâng khả năng chịu nhiệt của nam châm dùng trong động cơ xe điện.
Tháng 4 vừa qua, Trung Quốc áp đặt kiểm soát xuất khẩu với bảy loại đất hiếm, trong đó có dysprosi và terbi. Đến ngày 9/10, nước này tiếp tục mở rộng đáng kể phạm vi kiểm soát, yêu cầu giấy phép với cả sản phẩm được sản xuất ở nước ngoài nhưng chứa thành phần đất hiếm có nguồn gốc Trung Quốc.
Mặc dù tại cuộc gặp thượng đỉnh ngày 30/10, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Donald Trump đã thống nhất đình chỉ trong một năm các hạn chế mới cũng như việc Mỹ hủy bỏ mức thuế bổ sung 100% dự kiến áp dụng từ tháng 11, thị trường vẫn không giảm bớt lo ngại.
Theo bà Xuelian Li, nhà phân tích cấp cao tại Viện Marubeni (Nhật Bản), động thái nới lỏng của Trung Quốc chủ yếu nhằm duy trì thỏa thuận với Mỹ và nhiều khả năng nguồn hàng sẽ được ưu tiên cho thị trường này. Tuy nhiên, các điểm đến khác có thể tiếp tục chịu rủi ro thiếu hụt, khiến giá khó hạ nhiệt trong ngắn hạn.
Bà Ellie Saklatvala, trưởng nhóm biên tập kim loại tại Argus, cho biết lượng xuất khẩu gần đây của Trung Quốc không tăng đáng kể, trong khi người bán vẫn giữ vị thế đàm phán mạnh và có thể duy trì mức giá cao.
Không chỉ nhóm đất hiếm, gallium – kim loại quan trọng cho ngành bán dẫn cũng chứng kiến diễn biến tương tự. Trung Quốc hiện chiếm tới 99% sản lượng gallium toàn cầu, theo Cục Khảo sát Địa chất Mỹ.
Bắc Kinh đã hạn chế xuất khẩu gallium từ năm 2023, và cuối năm ngoái tiếp tục cấm hoàn toàn xuất khẩu sang Mỹ. Sau hội nghị thượng đỉnh gần đây, Trung Quốc tuyên bố tạm đình chỉ lệnh cấm năm 2024 trong một năm, nhưng nhiều nhà phân tích cho rằng các hạn chế áp dụng từ năm 2023 vẫn sẽ duy trì, đặc biệt với các quốc gia ngoài Mỹ.
Giá gallium tại thị trường châu Âu và Mỹ đã tăng lên 1.325 USD/kg (27/11), cao gấp 2,3 lần đầu năm và là mức cao nhất kể từ khi có dữ liệu vào năm 2002.
Căng thẳng Nhật Bản – Trung Quốc gần đây tiếp tục làm dấy lên nỗi lo gián đoạn nguồn cung. Nhật Bản từng bị Trung Quốc tạm ngừng xuất khẩu đất hiếm năm 2010 và nguồn tin từ doanh nghiệp thương mại Nhật Bản cho biết họ đang “tích cực tìm kiếm nguồn ngoài Trung Quốc” nhằm giảm phụ thuộc.
Tại hội nghị thượng đỉnh tháng 10, Mỹ và Nhật Bản đã ký kết văn bản thúc đẩy củng cố chuỗi cung ứng đất hiếm, hướng tới bảo đảm nguồn cung ổn định và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc – quốc gia thống trị trong chuỗi giá trị này.
Theo Nikkei