Ẩm thực Việt luôn hấp dẫn và gây ấn tượng với du khách nước ngoài từ những món ăn tưởng chừng giản dị và bình thường nhất. Sau đây chính là một ví dụ như thế. Cụ thể, một đoạn video được đăng tải trên trang cá nhân của một hướng dẫn viên du lịch tên "Hướng dẫn viên nghèo vượt khó" thu hút tới gần 8 triệu lượt xem. Trong video, không thưởng thức món ăn hay đặc sản gì đó quá cầu kỳ, 2 vị khách nước ngoài đã thử trứng chần lòng đào ăn kèm nước dùng phở vô cùng quen thuộc với nhiều người Việt.
Thực tế, với những người Mỹ hay người châu Âu, trứng không phải là món xa lạ, thậm chí có thể nói là món ăn sáng, trưa và tối thường ngày. Thế nhưng, kiểu ăn với nước phở nóng - rất Việt Nam lại đặc biệt hơn cả.
Ảnh Hướng dẫn viên nghèo vượt khó
Ảnh Hướng dẫn viên nghèo vượt khó
Sự khác biệt trong cách sử dụng trứng lòng đào phản ánh hai quan niệm ẩm thực khác nhau. Tại Hà Nội, trứng được đưa vào phở để tăng hương vị tổng thể, ưu tiên sự hòa quyện và ổn định của món ăn truyền thống. Trong khi đó, ở Mỹ, trứng hay lòng đào được đặt ở vị trí trung tâm, nhấn mạnh trải nghiệm cá nhân và sự lựa chọn cụ thể của người ăn.
Có thể cùng một kỹ thuật chế biến, nhưng trứng lòng đào trong phở Hà Nội hướng đến việc hỗ trợ món ăn chính, còn trong văn hoá Mỹ, trứng trở thành điểm nhấn về cả hương vị lẫn trình bày.
Trứng lòng đào trong ẩm thực Việt, trong phở Hà Nội
Tại Hà Nội, phở chủ yếu được dùng vào buổi sáng và được xem là món ăn mang tính sinh hoạt thường nhật. Trong bối cảnh đó, trứng lòng đào – thường là trứng chần – xuất hiện như một lựa chọn ăn kèm, không phải thành phần bắt buộc của món phở.
Trứng được chần trong nước nóng, lòng trắng vừa đông, lòng đỏ còn mềm, sau đó thả vào bát hoặc tô phở đang nóng. Khi ăn, lòng đỏ có thể được giữ nguyên hoặc làm vỡ nhẹ để hòa vào nước dùng, giúp tăng độ béo và làm dịu vị nước phở. Trứng không được tách riêng mà hòa chung với bánh phở, thịt và nước dùng.
Cách sử dụng này cho thấy vai trò của trứng trong phở Hà Nội mang tính bổ trợ. Trứng không thay đổi cấu trúc món ăn, cũng không được nhấn mạnh về hình thức. Việc gọi thêm trứng phụ thuộc vào thói quen cá nhân của người ăn và không phổ biến ở mọi quán phở.
Ảnh minh hoạ
Không chỉ xuất hiện trong phở, trứng lòng đào còn được người Việt sử dụng linh hoạt trong nhiều món ăn quen thuộc, đặc biệt là các món nước hoặc món ăn nhanh, nơi nhiệt độ và kết cấu món cho phép trứng chín vừa tới mà vẫn đảm bảo hương vị.
Với các món mì, bún và miến, trứng lòng đào thường được luộc hoặc chần riêng rồi cho vào bát khi món ăn còn nóng. Lòng đỏ khi đó có thể được giữ nguyên để ăn riêng hoặc làm vỡ nhẹ, hòa cùng nước dùng, giúp món ăn có vị béo và mềm hơn. Cách này phổ biến với mì gói, bún bò, bún riêu, miến gà hoặc hủ tiếu, đặc biệt trong bữa sáng hoặc bữa ăn nhanh.
Trong các món cháo như cháo gà, cháo sườn, cháo cá, trứng lòng đào đôi khi được đánh tan rồi cho vào nồi khi cháo còn sôi nhẹ, hoặc chần riêng và đặt lên trên bát cháo. Trứng giúp tăng độ sánh và tạo cảm giác dễ ăn, nhất là với trẻ em hoặc người cần bữa ăn nhẹ.
Ảnh minh hoạ
Với cơm nóng, trứng lòng đào thường được ăn theo kiểu trứng luộc chín vừa, chấm muối tiêu chanh hoặc nước mắm, sau đó trộn nhẹ với cơm. Nhìn chung, trong ẩm thực Việt, trứng lòng đào ít khi được tách biệt hoàn toàn mà thường được sử dụng để bổ trợ cấu trúc và hương vị cho món chính.
... còn ở văn hoá ẩm thực Mỹ, châu Âu
Trong văn hoá ẩm thực phương Tây, thay vì chỉ là món "phụ", thành phần "tuỳ chọn", thì trứng lại được đánh là như 1 thực phẩm quan trọng bậc nhất. Người ta sử dụng trứng như một thành phần có vai trò rõ ràng về kết cấu và chức năng trong món ăn. Trứng thường chế biến dưới dạng trứng chần hoặc trứng ốp la lòng đào, giữ nguyên hình dạng và được đặt tách biệt trên bề mặt món ăn.
Đặc biệt, người Mỹ, người châu Âu thường có thói quen thưởng thức bữa "brunch" - bữa ăn giao thoa giữa bữa sáng và bữa trưa. Trứng là thành phần thường thấy trong những bữa ăn kiểu này. Nó xuất hiện dưới dạng trứng chần (poached egg) hoặc trứng ốp la lòng đào, được đặt trực tiếp trên bánh mì nướng, avocado toast, thịt nướng hoặc các món kết hợp khác.
Trong văn hoá ẩm thực phương Tây, trứng lòng đào lại được coi là thành phần chính của bữa ăn (Ảnh minh hoạ)
Người ăn chủ động lựa chọn mức độ chín của trứng. Khi thưởng thức, người ăn cắt trứng để lòng đỏ chảy ra, bao phủ các thành phần khác như bánh mì nướng, rau củ, thịt hoặc khoai tây. Lòng đỏ lúc này đóng vai trò như một lớp sốt tự nhiên, giúp món ăn béo và ẩm hơn mà không làm mất đi ranh giới hương vị của từng nguyên liệu.
Cách ứng dụng này đồng thời cũng được sử dụng trong salad hoặc một số món chính như steak và burger. Việc giữ trứng ở trạng thái tách bạch cho phép người ăn cảm nhận rõ kết cấu, nhiệt độ và mức độ chín của trứng.
Dù cùng sử dụng trứng lòng đào trong bữa ăn, cách thưởng thức ở Việt Nam và phương Tây cho thấy hai cách tiếp cận ẩm thực khác nhau. Trong khi người Việt có xu hướng đưa trứng vào món ăn để tạo sự hòa quyện và làm tròn vị tổng thể, thì ở phương Tây, trứng được giữ tách biệt, nhấn mạnh vai trò và kết cấu riêng của từng thành phần. Cùng một nguyên liệu, nhưng cách sử dụng lại phản ánh khác biệt về thói quen ăn uống và quan niệm thưởng thức: Một bên đề cao sự hài hòa trong món ăn truyền thống, bên kia chú trọng trải nghiệm cá nhân và tính chủ động trong lựa chọn ẩm thực.