Sắp vượt Trung Quốc, láng giềng Việt Nam làm siêu công trình 1 triệu tỷ đồng: "Khó có nơi nào sao chép được"

Tháng 2/2025, PSA Singapore kỷ niệm cột mốc đáng nhớ của siêu cảng Taus khi xử lý tổng cộng 10 triệu container (10 triệu TEU) kể từ khi Giai đoạn 1 của cảng đi vào hoạt động năm 2022.

Cột mốc lịch sử này được kỳ vọng sẽ là bệ phóng để siêu cảng ở phía Tây "Quốc đảo Sư Tử" nâng con số TEU lên 65 triệu vào năm 2040.

Không lâu nữa, thế giới sẽ ghi nhận kỷ lục mới trong lĩnh vực xây dựng cảng biển toàn cầu. Theo đó, siêu cảng Tuas trị giá 40 tỷ USD (hơn 1 triệu tỷ VND tính theo tỉ giá hiện tại) của Singapore sẽ là cảng container tự động lớn nhất thế giới khi quá trình phát triển 4 giai đoạn của nó hoàn tất vào năm 2040, South Carolina Ports thông tin.

Siêu cảng này được kỳ vọng sẽ thay đổi cuộc chơi trong ngành vận tải biển và hậu cần của Singapore; đồng thời đang tạo nên làn sóng mới trong lĩnh vực bất động sản công nghiệp.

Nikkei Asia (Nhật Bản) nhận định, sau khi hợp nhất vào năm 2040, siêu cảng Taus sẽ vượt qua cảng Thượng Hải (đang nắm kỷ lục là cảng biển lớn nhất thế giới của Trung Quốc) về công suất: Dự kiến cảng Tuas sẽ xử lý 65 triệu container mỗi năm vào năm 2040, vượt qua con số 50 triệu của cảng Thượng Hải ở công suất tối đa.

Tuy nhiên, quy mô không phải là mục tiêu duy nhất của dự án. Hiện, Singapore đang nỗ lực để biến cảng Taus thành "cảng biển tương lai": Hoàn toàn tự động khi kết hợp với trí tuệ nhân tạo và là mũi nhọn trong nhiều lĩnh vực khác.

"Mục tiêu của cảng Taus là tự làm cho mình hiệu quả hơn để các tàu trên thế giới thực hiện mọi nhu cầu của mình: Từ giao dịch ngân hàng đến tiếp nhiên liệu đến dỡ hàng container và lưu trữ tại đó cho đến khi các tàu tiếp theo có mặt. Chắc chắn, siêu cảng của Singapore có nhiều điểm đặc sắc mà khó có nơi nào trên thế giới có thể sao chép được" - Quah Ley Hoon - Tổng giám đốc điều hành Cơ quan Hàng hải và Cảng biển Singapore (MPA) nhận định năm 2022 trên tờ South Carolina Ports. 

Tuas Mega Port: Ngọn hải đăng sáng ngời ở phía Tây Singapore

Theo nghiên cứu của Trường Đại học Khoa học Xã hội Singapore (SUSS), siêu cảng Tuas là công trình trọng điểm của Singapore. Cảng lớn ở phía Tây này không chỉ đang trên đà trở thành cảng tự động lớn nhất thế giới mà còn là mũi nhọn trong các lĩnh vực "định hình tương lai":

1/ Một hải cảng "xanh" hơn

Tính bền vững là một phần không thể thiếu của cảng Tuas. Nó được thực hiện ngay từ giai đoạn lập kế hoạch cho đến khi xây dựng và bảo trì. 

Toàn bộ mục đích của khái niệm về cảng Tuas là cung cấp một địa điểm hợp nhất duy nhất cho các hoạt động container của Singapore để giảm đáng kể các hoạt động vận chuyển liên bến, và do đó giảm lượng khí thải nhà kính (như CO2, CH4...).

Taus sẽ là cảng tự động lớn nhất thế giới vào năm 2040 — dự án sẽ tăng gấp đôi không gian hiện có và có máy bay không người lái và xe không người lái. Ảnh: South Carolina Ports

Các nỗ lực xanh khác của cảng Taus còn bao gồm việc tái sử dụng vật liệu xây dựng cho Giai đoạn 1 và 2, với hơn 50% vật liệu được sử dụng từ các dự án xây dựng khác. 

Và để bảo vệ sinh vật biển có khả năng bị ảnh hưởng từ quá trình xây dựng và vận hành cảng, các đánh giá tác động môi trường đã được tiến hành để thiết lập các Mục tiêu Chất lượng Môi trường nghiêm ngặt. Một chương trình thậm chí đã được triển khai để giúp di dời san hô, đạt được tỷ lệ sống sót thành công là 80%.

2/ Một cảng tiên tiến hơn về mặt công nghệ

Theo kế hoạch, Taus sẽ là cảng hoàn toàn tự động lớn nhất thế giới khi hoàn thành. Do đó, nhiều quy trình sẽ được số hóa hoàn toàn. 

Ví dụ, trí tuệ nhân tạo (AI) và máy học (Machine learning) sẽ được sử dụng để phối hợp quản lý lưu lượng tàu thuyền và thông quan cảng. Thay vì xe tải có tài xế, cảng mới sẽ triển khai một đội xe tự động không người lái, được lắp đặt tại chỗ bằng cần cẩu. Tất cả các phương tiện này sẽ được hỗ trợ bởi mạng 5G riêng, được kích hoạt trên toàn bộ cảng. 

Và nhờ tính năng tự động hóa này, các hoạt động có thể được thực hiện trong bóng tối hoàn toàn - đến nỗi, trong một động thái đầu tiên thuộc loại này, cảng Tuas đã loại bỏ hoàn toàn nhu cầu sử dụng đèn cột. 

Chưa kể, máy bay không người lái được trang bị các quy trình trí tuệ nhân tạo cũng sẽ được sử dụng để khảo sát cảng, nhằm mục đích tiết kiệm chi phí thủ công.

3/ Cam kết hướng tới nền kinh tế tương lai

Nằm ở eo biển Malacca, Singapore là điểm dừng chân thường xuyên trên các tuyến đường container kết nối các nhà máy châu Á với người tiêu dùng ở châu Âu. 

“Singapore là trung tâm trung chuyển lớn nhất thế giới, một vị thế mà họ sẽ giữ trong nhiều năm tới”, Choi Na Young Hwan, người đứng đầu nhóm phân tích hậu cần quốc tế tại Viện Hàng hải Hàn Quốc, cho biết. 

Ảnh: JLL Singapore

Ngoài vị trí chiến lược của Singapore, nơi này còn có giá trị là một cảng "bắt kịp", cung cấp thời gian chuyển tiếp ngắn hơn để bù đắp cho sự chậm trễ trên tuyến đường. Để so sánh, hai cảng lớn nhất ở Mỹ vẫn phải đối mặt với vấn đề thời gian lưu trú lên tới 9 ngày, trong khi Singapore chỉ cung cấp thời gian lưu trú 24 giờ.

Chuyên gia kinh tế hàng đầu Song Seng Wun của CIMB cho biết: "Cảng Tuas cho thấy cam kết của Singapore trong việc tiếp tục là một trung tâm chính cung cấp nhiều loại hàng hóa và dịch vụ. Cảng này kết nối ngành vận tải biển với các dịch vụ vận tải hàng không của quốc gia, tạo ra sự hội nhập nhiều hơn cho hoạt động thương mại lớn hơn". 

“Rõ ràng là mỗi quốc gia đều có yêu cầu chiến lược là phải xem xét chuỗi cung ứng của mình và đảm bảo hoạt động vận chuyển container diễn ra suôn sẻ, nếu không, nền kinh tế sẽ phải trả giá” - Jeremy Nixon, CEO của Ocean Network Express cho biết.

Tham khảo: SUSS, Strait Times, South Carolina Ports

Trang Ly