Khép lại một mùa giải thành công với hơn 2.100 đơn đăng ký đến từ 371 trường THPT thuộc 61 tỉnh thành, Tiếng nói Xanh mùa 2 đã tổ chức đêm chung kết đầy ấn tượng tại Trường Đại học VinUni. Trong đó, đội Đại sứ Xanh đến từ Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng (Nghệ An) đã xuất sắc giành chiến thắng ở bảng tiếng Việt với ý tưởng hệ thống thùng rác thông minh tích hợp công nghệ AI. Ở bảng tiếng Anh, đội Greenie Goofballs đã chinh phục ngôi vị Quán quân nhờ mô hình Eco-Token ứng dụng blockchain trong du lịch xanh.
Nhận xét về mùa giải năm nay, các chuyên gia quốc tế trong Hội đồng Chuyên môn đánh giá cao sự sáng tạo, tính thực tế trong các ý tưởng, cùng với tinh thần nhiệt huyết và sự nghiêm túc của các thí sinh tham gia. Đặc biệt, nhiều giải pháp không chỉ phù hợp để triển khai tại Việt Nam mà còn có tiềm năng mở rộng ra toàn khu vực Đông Nam Á.
Đột phá trong tư duy và cách tiếp cận
Bà Wen-Yu Weng (Anh), chuyên gia tư vấn chiến lược về năng lượng và cơ sở hạ tầng carbon thấp, đồng thời là thành viên Hội đồng Chuyên môn của cuộc thi, đã bày tỏ sự đánh giá cao trước sự chân thành và nghiêm túc trong cách các thí sinh trình bày ý tưởng.
Bà Wen-Yu Weng cố vấn trực tiếp cho các bạn thí sinh trong cuộc thi
Trong vai trò cố vấn trực tiếp cho các đội thi, bà Weng ấn tượng với sự sáng tạo mà các thí sinh thể hiện. Nhiều đội lựa chọn những tên gọi và khẩu hiệu độc đáo, biết kết hợp các hành động phối hợp nhỏ trên sân khấu để tạo ra không khí sôi động và cuốn hút. Đặc biệt, các bài thuyết trình được xây dựng với cấu trúc chặt chẽ và logic, phản ánh sự đầu tư kỹ lưỡng và tinh thần chuyên nghiệp của các bạn trẻ.
Một thành viên khác trong Hội đồng Chuyên môn, ông Kithmina Hewage (Hong Kong, Trung Quốc) – cố vấn chính sách phát triển cấp cao và thành viên Mạng lưới Chuyên gia của Diễn đàn Kinh tế Thế giới – cũng đánh giá rất cao tính thực tiễn trong các giải pháp mà thí sinh đưa ra. Theo ông, các đội thi đã không chỉ phân tích sâu sắc về vấn đề và giải pháp mà còn tính toán kỹ lưỡng những thách thức và tác động có thể gặp phải khi triển khai. "Các em đã tích lũy được nhiều kiến thức chuyên môn và suy nghĩ kỹ lưỡng, không chỉ về hiện trạng mà cả về tính bền vững của giải pháp," ông nhận xét.
Ông cũng cho rằng, điểm nổi bật trong các bài thi là khả năng kết nối các vấn đề địa phương với bối cảnh toàn cầu. Nhiều giải pháp tập trung vào những thách thức môi trường mà cộng đồng đang đối mặt hàng ngày, từ xử lý rác thải thực phẩm đến tình trạng ngập lụt tại các đô thị. Điều này cho thấy sự hiểu biết sâu sắc về thực tế địa phương cùng khả năng vận dụng kiến thức để đưa ra những đề xuất phù hợp và khả thi.
Bên cạnh đó, ông Hewage đặc biệt ấn tượng với cách các thí sinh chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ từ các chuyên gia trong quá trình nghiên cứu. Nhiều đội đã tích cực liên hệ với thầy cô, chuyên gia trong lĩnh vực và cả các cố vấn để trau dồi và hoàn thiện ý tưởng của mình. Điều này là minh chứng cho sự nghiêm túc trong cuộc thi, đồng thời cho thấy khả năng tư duy độc lập và tinh thần chủ động của các em trong việc giải quyết các vấn đề môi trường.
Đổi mới trong phương pháp và nội dung tranh biện
Trong vòng Đối đầu của cuộc thi, các bài dự thi với đề tài về tiêu dùng xanh chiếm tỷ lệ cao nhất, đạt 30,8%, tiếp theo là lối sống xanh (15%), du lịch xanh và giáo dục xanh (mỗi lĩnh vực 10%), và di chuyển xanh (9,2%). Những con số này không chỉ phản ánh sự đa dạng trong mối quan tâm của giới trẻ mà còn thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm của họ đối với các vấn đề môi trường cấp bách hiện nay.
Ông Nguyễn Nhật Hùng, thành viên Hội đồng Chuyên môn, nhận xét rằng mô hình cuộc thi Tiếng nói Xanh đã có nhiều đột phá so với các cuộc thi tranh biện truyền thống. Theo ông, nhiều thí sinh dù chưa từng có kinh nghiệm tranh biện ở các đấu trường quốc tế vẫn thể hiện rất tốt và thậm chí tiến sâu đến vòng chung kết. Điều này cho thấy tiêu chí đánh giá của cuộc thi không chỉ dừng lại ở kỹ năng tranh biện mà còn đặt nặng tính thực tiễn và khả năng lan tỏa của ý tưởng.
Ông Nguyễn Nhật Hùng đánh giá cao cách tiếp cận của các thí sinh tại Tiếng nói Xanh mùa 2
Hội đồng Chuyên môn đưa ra ba tiêu chí chính để đánh giá thí sinh: Chất lượng và tính độc đáo của ý tưởng, cũng như khả năng diễn đạt thuyết phục với ban giám khảo; Kỹ năng trình bày, bao gồm cách sử dụng ngôn ngữ cơ thể, giọng nói và từ ngữ một cách hiệu quả; Khả năng phản hồi câu hỏi, tức là sự nhanh nhạy trong việc hiểu và trả lời các câu hỏi từ đội đối thủ và giám khảo, đồng thời đảm bảo câu trả lời đúng trọng tâm.
Bà Hyewon Rho, Giám đốc Điều hành Debate For All, cũng đánh giá cao sự khác biệt của cuộc thi Tiếng nói Xanh so với các cuộc thi tranh biện thông thường. Bà cho rằng: "Các giải đấu quốc tế thường bao trùm nhiều chủ đề khác nhau. Trong khi đó, Tiếng nói Xanh tập trung hoàn toàn vào môi trường và phát triển bền vững, một lĩnh vực thường không được nhấn mạnh đủ. Đây là điều rất đáng trân trọng."
Tiềm năng lan tỏa khu vực
Một điểm nổi bật được các chuyên gia quốc tế đánh giá cao tại cuộc thi Tiếng nói Xanh mùa 2 là tính lan tỏa của các giải pháp vượt ra khỏi phạm vi Việt Nam, mở ra cơ hội áp dụng rộng rãi trên toàn khu vực Đông Nam Á.
Theo ông Kithmina Hewage, các giải pháp được trình bày tại cuộc thi không chỉ có khả năng giải quyết các vấn đề môi trường cụ thể tại Việt Nam mà còn là nguồn cảm hứng cho các sáng kiến tương tự ở các quốc gia láng giềng. Điều này có thể thúc đẩy sự hợp tác khu vực nhằm ứng phó với những thách thức môi trường chung, từ rác thải đô thị đến biến đổi khí hậu.
Ông Kithmina Hewage góp ý cho phần trình bày của các thí sinh trong buổi coaching 1:1
Đồng quan điểm, bà Hyewon Rho đánh giá cao tính thực tiễn và khả năng áp dụng của các ý tưởng dự thi. Bà nhận xét rằng điểm mạnh của các đội thi nằm ở khả năng nghiên cứu sâu về các công nghệ mới, đồng thời đề xuất những giải pháp có tiềm năng triển khai cao. Với các điều chỉnh phù hợp về văn hóa và điều kiện địa phương, nhiều ý tưởng có thể được nhân rộng ở các thành phố lớn trong khu vực.
"Hầu hết các giải pháp đều có tiềm năng áp dụng tại nhiều quốc gia Đông Nam Á khác. Chỉ cần thực hiện một số điều chỉnh phù hợp với từng bối cảnh địa phương, các giải pháp này có thể được triển khai hiệu quả ở các khu vực đô thị tại Thái Lan, Myanmar, Campuchia, Indonesia hay Malaysia," bà nhận định.
Cuộc thi tranh biện Tiếng nói Xanh do Quỹ Vì tương lai xanh (Tập đoàn Vingroup) phát động và tổ chức, dành cho học sinh các trường Trung học phổ thông trên toàn quốc. Cuộc thi là một trong nhiều hoạt động cụ thể của Quỹ Vì tương lai xanh, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và thúc đẩy xã hội chung tay hành động vì một tương lai tốt đẹp.
