Mới đây, Phó Thủ tướng Nguyễn Chí Dũng đã ký ban hành Quyết định số 659/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc cho phép thí điểm có kiểm soát triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài.
Theo Quyết định, Thủ tướng Chính phủ cho phép thí điểm có kiểm soát triển khai dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài.
Cụ thể, Tập đoàn Space Exploration Technologies (SpaceX) của tỷ phú Elon Musk được cấp phép thí điểm có kiểm soát để triển khai dịch vụ Internet qua vệ tinh Starlink tại Việt Nam.
Theo đó, SpaceX thực hiện thí điểm có kiểm soát đầu tư kinh doanh dịch vụ viễn thông có hạ tầng mạng, loại hình mạng viễn thông vệ tinh sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp tại Việt Nam trên nguyên tắc bảo đảm quốc phòng, an ninh.
SpaceX không giới hạn tỷ lệ sở hữu cổ phần, phần vốn góp hoặc tỷ lệ đóng góp của nhà đầu tư nước ngoài theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 13 Nghị quyết số 193/2025/QH15 ngày 19/2/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đồi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Cùng với đó, Chính phủ sẽ thí điểm cấp giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện cho doanh nghiệp cung cấp dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp, thay thế cấp giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện cho người sử dụng thiết bị đầu cuối, theo quy định tại Nghị quyết 193/2025/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Việc thí điểm triển khai kinh doanh dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp được thực hiện trong thời gian 5 năm kể từ ngày doanh nghiệp do tổ chức thí điểm thành lập tại Việt Nam được cấp giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông và phải kết thúc trước ngày 1/1/2031.
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ cũng nêu rõ, tổ chức thí điểm và doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam phải cam kết bảo đảm tuân thủ các yêu cầu, điều kiện khi triển khai thí điểm, bao gồm các yêu cầu về loại hình dịch vụ viễn thông triển khai; phạm vi triển khai; số lượng thuê bao tối đa; tần số sử dụng và đặc biệt là những yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh.
Theo đó, loại hình dịch vụ viễn thông sẽ được triển khai thí điểm trên toàn quốc bao gồm: Dịch vụ cố định vệ tinh (dịch vụ truy nhập Internet; dịch vụ kênh thuê riêng cho các trạm thu, phát sóng di động); dịch vụ di động vệ tinh (dịch vụ truy nhập Internet trên biển; dịch vụ truy nhập Internet trên máy bay).
Số lượng thuê bao tối đa SpaceX được triển khai thí điểm tại Việt Nam là 600.000 thuê bao, bao gồm tổng số lượng thuê bao dịch vụ viễn thông nêu trên của doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam và của các doanh nghiệp viễn thông bán lại dịch vụ của doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam.
Quyết định cũng nêu rõ, tổ chức thí điểm, doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam phải chấm dứt thí điểm và bị thu hồi giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông, giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:
- Thuộc các trường hợp bị thu hồi giấy phép viễn thông, giấy phép sử dụng tần số vô tuyến điện theo pháp luật về viễn thông, tần số vô tuyến điện.
- Không chấp hành, vi phạm một trong các yêu cầu, điều kiện thí điểm theo quy định, đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền (Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Quốc phòng, Bộ Công an) thông báo nhưng không có biện pháp khắc phục.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Quốc phòng, Bộ Công an xây dựng cơ chế giám sát việc tuân thủ pháp luật, các yêu cầu, điều kiện triển khai thí điểm; cấp, sửa đổi, bổ sung, thu hồi giấy phép kinh doanh dịch vụ viễn thông, giấy phép sử dụng tần số và thiết bị vô tuyến điện cho doanh nghiệp thành lập tại Việt Nam theo pháp luật về viễn thông và tần số vô tuyến điện.
Tính đến tháng 1/2024, theo số liệu từ DataReportal, Việt Nam có 78,44 triệu người dùng Internet, chiếm khoảng 79,1% dân số - tỷ lệ người dùng Internet cao so với nhiều nước trong khu vực. Tuy nhiên, tại những vùng sâu, vùng xa, nhiều người dân còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận Internet, kéo theo sự chênh lệch lớn về trình độ phát triển kinh tế, xã hội giữa các khu vực thành thị, nông thôn với vùng sâu, vùng xa. Hệ thống Internet vệ tinh chính là giải pháp giúp thu hẹp khoảng cách này.
Internet vệ tinh có thể mang đến các dịch vụ thiết yếu như giáo dục từ xa, giúp kết nối học sinh với giáo viên trong điều kiện đi lại khó khăn ở vùng cao, hỗ trợ triển khai các dịch vụ y tế như khám chữa bệnh trực tuyến, tư vấn sức khỏe, theo dõi bệnh nhân từ xa...
