Ranh giới giữa thực tế và khoa học viễn tưởng đang mờ dần.
Tại một công ty robot ở Bắc Kinh, buổi sáng của tôi bắt đầu bằng một tách cà phê được pha bởi một robot hai tay. Nó pha chế espresso một cách chuyên nghiệp, đánh bọt sữa và đưa cho tôi một tách latte được trang trí cẩn thận bằng hình ảnh trang trí do tôi chọn.
Tay cầm cà phê, tôi bước vào phòng mát-xa liền kề, nơi một robot khác đánh giá tình trạng thể chất của tôi trước khi nhẹ nhàng đặt cánh tay cơ học lên lưng tôi để mát-xa nhẹ nhàng.
Đằng sau khung cảnh này và những khung cảnh tương lai khác là những robot cộng tác, hay còn gọi là "cobot", do Công ty TNHH Công nghệ Robot AUBO (Bắc Kinh) sản xuất. Không giống như các robot công nghiệp thông thường, thường hoạt động trong các khu biệt lập với con người, cobot làm việc trực tiếp cùng với các đồng nghiệp con người của chúng.
Trong lĩnh vực cobot thương mại, Universal Robots của Đan Mạch được công nhận rộng rãi là một công ty tiên phong.
Được thành lập vào năm 2015, AUBO Robotics đang dẫn đầu ngành công nghiệp cobot của Trung Quốc, đứng đầu trong nước và thứ hai toàn cầu về doanh số cobot trong nhiều năm. "Năm ngoái, doanh số robot cộng tác của chúng tôi đã vượt mốc 1 tỷ nhân dân tệ (khoảng 139 triệu đô la Mỹ), chiếm hơn 36% thị phần nội địa", Han Yongguang, chủ tịch nhà sản xuất robot thông minh, cho biết.
Công ty cũng tự hào sở hữu toàn bộ quyền sở hữu trí tuệ (IP), phá vỡ thế độc quyền kéo dài hàng thập kỷ của các công ty nước ngoài trong lĩnh vực robot. Các quyền IP này cũng được công nhận bởi khoảng 500 đối tác trên hơn 50 quốc gia.
So với robot công nghiệp thông thường, cobot mang lại tính linh hoạt cao hơn nhiều, không chỉ phù hợp với các nhà máy mà còn trong các lĩnh vực bán lẻ, chăm sóc sức khỏe và giáo dục.
"Cobot giúp tăng hiệu quả đáng kể", Tian Hua, giám đốc tiếp thị cấp cao của AUBO Robotics, phát biểu từ trụ sở chính của công ty gần Zhongguancun ở Bắc Kinh, nơi thường được mệnh danh là "Thung lũng Silicon của Trung Quốc".
Bà lấy ví dụ về các doanh nghiệp massage: "Một số khách hàng doanh nghiệp của chúng tôi phàn nàn rằng việc tuyển dụng, đào tạo và giữ chân các chuyên viên massage lành nghề rất khó khăn. Cobot giải quyết vấn đề này chỉ bằng vài lần nhấn nút, thực hiện các thao tác massage đòi hỏi thể lực một cách không mệt mỏi".
Tính nhất quán của robot cũng là một lợi thế khác. "Đến cuối buổi chiều, các nhà trị liệu có thể cảm thấy mệt mỏi, ảnh hưởng đến hiệu suất làm việc. Ngược lại, robot không bao giờ biết mệt mỏi", Tian giải thích.
Dù không phải là người lạc hậu, tôi vẫn thấy mình suy ngẫm, tay cầm tách latte, khi robot mát-xa lưng: Liệu những cobot này có đang nâng cao cuộc sống của chúng ta, hay âm thầm thay thế chúng ta?
"Thực tế, chính nhu cầu thị trường đã thúc đẩy sự ra đời của những robot đa năng này", Tiến sĩ Song Zhongkang, giám đốc Viện Nghiên cứu AUBO, nhận định.
"Những robot cộng tác này chưa bao giờ được thiết kế để thay thế con người -- đúng như tên gọi của chúng. Con người vẫn giám sát hoạt động của robot. Quan trọng hơn, khách hàng thường chỉ muốn có ai đó để trò chuyện cùng", Song nói, nhấn mạnh giá trị không thể thay thế của sự kết nối giữa con người bất kể những tiến bộ công nghệ.
Song coi cobot là một bước phát triển mang tính cách mạng trong ngành robot: "Cobot cũng được xem là thế hệ robot thông minh đầu tiên."
"So với robot truyền thống, cobot tận dụng và kết hợp sức mạnh của cả con người và máy móc, đảm nhận những nhiệm vụ đòi hỏi thể lực, lặp đi lặp lại và nguy hiểm", Song nói. "Điều này cho phép con người tập trung vào những công việc nhẹ nhàng hơn, sáng tạo hơn, từ đó cải thiện chất lượng công việc."
Điều này gợi nhớ đến sự phân biệt giữa phương tiện và mục đích của triết gia Immanuel Kant: thay vì coi con người chỉ là phương tiện để hoàn thành nhiệm vụ, tiến bộ công nghệ -- chẳng hạn như sự ra đời của cobot -- cho phép con người trở thành mục đích thực sự, đặt sức khỏe và sự sáng tạo của họ vào trung tâm của sự đổi mới. Tại AUBO Robotics, tôi đã thoáng thấy câu trả lời cho những câu hỏi về cách công nghệ thực sự có thể phục vụ lợi ích chung của nhân loại.
Có lẽ xu hướng này cũng là một hình ảnh thu nhỏ của sự chuyển dịch hướng tới chuyển đổi thông minh của Trung Quốc - và của thế giới. Máy móc tồn tại không phải để thay thế con người, mà để làm phong phú thêm cuộc sống con người. Nguyên lý này không chỉ đúng ở Trung Quốc mà còn trên toàn thế giới.
Khi cobot lặng lẽ thâm nhập vào các nhà máy, bệnh viện và quán cà phê, hành trình hướng tới tự động hóa thông minh của Trung Quốc đã phát triển vượt ra ngoài phạm vi nâng cao hiệu quả. Và giữa làn sóng công nghệ đang lên này, tôi rất vui mừng khi thấy các giá trị nhân văn không bị lu mờ mà còn được soi sáng - dẫn dắt chúng ta đến một tương lai, nơi công nghệ nâng tầm chứ không phải thay thế, và nơi nhân tính vẫn là thước đo thực sự của sự tiến bộ.
Theo Tân Hoa Xã
