Ở vùng biển huyện Quỳnh Lưu (Nghệ An) hiện vẫn còn nhiều ngôi nhà cổ được xây dựng từ những vỏ sò, ốc, điệp. Trải qua thời gian dài, những ngôi nhà cổ vẫn còn đứng vững với mưa nắng, mang lại một vẻ đẹp đặc trưng của người dân địa phương mà hiếm nơi nào có được.
Tại xã An Hòa (huyện Quỳnh Lưu, Nghệ An), hiện vẫn còn nhiều ngôi nhà cổ được xây dựng từ vỏ sò, ốc, điệp biển.
Người dân cho biết, những năm 1960-1980, nguồn vật liệu xây dựng như gạch đá hiếm hoi, đắt đỏ thì vỏ sò, ốc, điệp lại chính là vật liệu quý để người dân ở vùng ven biển xây dựng nhà, hàng rào và các công trình phụ.
Đặc biệt, vỏ sò rất bền bỉ với môi trường mặn mà của biển, có khả năng chống lại hơi nước biển thổi quanh năm. Chính vì vậy, vỏ sò, ốc đã trở thành lựa chọn hàng đầu trong việc xây dựng của người dân vùng biển.
Những ngôi nhà cấp 4 được xây dựng từ vỏ sò, ốc có dáng thấp, nhỏ.
Trải qua hàng chục năm, nhiều căn nhà làm từ vỏ sò bị bong tróc nên chủ nhà phải trám thêm một lớp vữa xi-măng để tránh mưa nắng.
Sau gần 40 năm xây dựng, ngôi nhà 3 gian rộng gần 40m2 xây dựng từ vỏ sò, ốc của bà Nguyễn Thị Danh (61 tuổi, trú xã An Hòa, Quỳnh Lưu) vẫn còn vững chắc với thời gian. Bà Danh kể, ngôi nhà được gia đình bà xây dựng hoàn toàn bằng vỏ sò, điệp và mất hơn 2 năm mới hoàn thành.
“Vỏ sò, ốc có sẵn ngoài bờ biển nhiều lắm. Ngày đó vợ chồng tôi tranh thủ ra biển gánh vỏ sò, ốc về tập kết trong vườn rồi đóng thành những viên gạch. Khi đủ gạch mới xây được nhà. Xây được xong ngôi nhà cũng vất vả lắm, mất bao nhiều công sức, tâm huyết”, bà Danh nói và cho biết, ngôi nhà của bà được làm từ hàng nghìn viên gạch sò, ốc. Trải qua thời gian, tường gạch ít nhiều đã bị phong hóa nhưng vẫn còn vững chắc.
Ngôi nhà bà Nguyễn Thị Lộc (66 tuổi, trú xã An Hòa) cũng được xây dựng hoàn toàn từ vỏ sò, ốc. Trải qua hàng chục năm sử dụng, hiện ngôi nhà đã bắt đầu xuống cấp.
“Ngày đó có căn nhà từ vỏ sò, ốc là đẹp và mừng lắm. Giờ điều kiện phát triển, nhà bê tông cốt thép dần thay thế rồi. Nhiều người đập nhà cũ xây mới. Nhà tôi chưa có điều kiện nên vẫn để vậy”, bà Lộc nói.
Thời gian mưa nắng khiến căn nhà của bà Lộc dần thấm, dột. Để hạn chế mưa gió, bên trong nhà, bà Lộc phải dán nhiều lớp giấy bóng.
Bên cạnh những ngôi nhà vẫn còn vững chãi, một số công trình xây dựng bằng vỏ sò giờ đây đã xuống cấp và bị bỏ hoang. Khi kinh tế phát triển, những ngôi nhà bằng bê tông cốt thép đã dần thay thế. Những ngôi nhà vỏ sò dần trở thành ký ức của một thời gian khó.
Những ngôi nhà cổ được xây dựng bằng vỏ sò mang đậm dấu ấn độc đáo của một thời kỳ khó khăn nhưng cũng đầy sáng tạo của người dân vùng biển.
